Lirik Shierlar
Autori: Mehrinisa Ismail Kurasch
>>>☆<<<
Mehrinisa Ismail Kurasch(1968-2025) Uyghur jemiyitide yetiship chiqqan ali derijilik jornalist, mexsus filim regisori we Talantliq bir ediptur. Mehrinsa Ismail-Kurasch 1968.yili 10.ayning 19.küni Wetinimiz Uyghuristanning qeshqer sheheride bir wetenperwer, milletperwer we meripetperwer bir ailide dunyagha kelgen. Edip Mehrinisa Ismail Kurasch
Bashlan’ghuch we Ottura mektepni öz yurti Qeshqer sheheride oqup, 1984.yili Uyghuristan Universitätining Filologiye inistitutigha qobul qilin’ghan.
Mehrinisa Ismail Kurasch Mezkur mektepni 5 yil oqughandin kéyin, Ürümchi sheherlik Telviziye istansisigha muherir we terjiman bolup Ishqa Chüshken.Mehrinisa Ismail Kurasch Ürümchi Télviziye Idarisida özining talantini jari qildurup, nurghun nadir Eserlerni yazghan we Programmalarni Öz aldigha pilanlap ishligen. Mehrinisa Ismail Kurasch 2005.yilghiche mezkur Idarede bashta addi xizmetchi, Kéyin bölüm bashlighi bolup xizmet qilghan.
Aliy Derijilik Journalist Méhrinsa Ismail-Kuraschning ijadiyiti Aliy Mektepke chiqqandin kéyin bashlanghan bolup, özi 2025.yili 02.ayning 17. Küni wapat bolghiche bolghan ariliqta 300 parchidek her türlük janirdiki eserlerni yazghan we bashqa tillardin Uyghur tiligha terjime Qilghan.
Mehrinisa Ismail Kurasch 2005.Yili Gérmaniyege köchüp kélip, ailisi bilen jem bolup yashighan. Edip Mehrinisa Ismail Kurasch Uyghur Ziyalisi Kurash Atahanning Ömürlük Hemrayi Bolup, ikkisi 40 Yilliq Dost, 34 yilliq er xotundur! Er-Ayal ikkeylen 4 Perzentning Ata-Anasi, ikki newrening chong ata, chong anasidur!
Mehrinisa Ismail Kurasch Gérmaniyediki yillarda asasen digüdek shieriyet ijadiyiti bilen shughullan’ghan bolup, eserliride
Asasen digüdek muhajirettiki musapir bir ana Uyghurning wetenperwerlik, milletperwerlik we meripetperwerlik iddiysi ekis ettürülgen.
24.03.2025 Gérmaniye
K.U.A
>>>☆<<<
Qizil Gülüm
Autori: Mérinsa Ismail Kurasch
>>>☆<<<
Qizil gülüm…
Bahar keltürding rohimgha.
Sanggha Béqip,
Güller échildi köngül béghimda.
Qizil gülüm,
Sening sayengde,
Xushnawa Bulbullar Uwa tizdi béghimgha.
Qizil gülüm,
Sening Sayengde…
Qelib asmanim,
Pürkendi yoruq yultuzlargha.
Söygü qushliri,
Makan tutti qelbimdiki tik qiyalarni,
Söygü,
Muhabbet
We Erkinlik dep parlidi yoruq cholpanlar
Qizil gülüm…
Sening sayengde,
Rengdar qushlar,
Neghme nawa qilar süzük sular éqiwatqan jiralarda…
Qizil gülüm…
Bulbullar sayraydu,
Tikiningdin gülleringning baghrini tilip qanitip,
Söygü bérip,
Ornigha…
Ashiqlarning jénini élip.
Gherip- Senem…
Tayir-Zöhre…
Perhat-Shirin…
Leyli-Mejnun…Sersan sergerdan Muhabbet bayawinida!
Qizil gülüm…
Kim deydu,
Bahar rohqa kelmeydu, dep,
Muzlar érip,
Rohim illighandin kéyin,
Söygü
Tanglirim atti arqa arqidin.
Muhabbet yultuzi parlap,
Güller ghunchilidi hijran béghida.
Wadilar gül-chichekke pürkendi,
Bayram boldi köngüller baghchisida.
Gül derexliri yashnaydu,
Su quyup tursam baghchamgha…
Bix süridu,
Ghunchilaydu,
Gül achidu müshki emberdek…
Xushbuy Puraq chachidu, toxtawsiz Her ikki dunyagha….
Qizil gülüm…
Kim deydu,
Bahar kelmeydu, dep köngül béghigha…?!
Qizil gülüm…
Söygü kérek
Muhabbetning yashnishigha….
Gül Yoqtur,
Chichek Yoqtur,
Yashnimaydighan,
Jan Süyini köngülnung
Quyup tursang nawada!
Qizil Alma misali,
Qizil Gül söygü bilen Ghunchilaydu.
Qizil gülüm…
Su quydum,
Gülüm bix sürdi köngül béghimda,
Jan Süyi quysam Gülümge-
Ghunchilaydu,
Échilidu…
Jahan’gha Xushbuy puraq chachidu toxtawsiz…
Meger söyülmise
Qizil güller….
Quyulmisa jan süyi…
Muhabbet
Aptipigha qaqlanmisa….
Sarghiyidu yapraqliri,
Sulidu sihirlik bergi,
Qaghjiraydu serwi boyliri…
Quruydu baraqsan shaxliri… Amansiz we waqitsiz…
Qizil güllerning,
Bérilmise muhabetlik jan süyi…
Gülleri tozghaqtek tozisa,
Qaghjirisa serwi boyliri,
Sulsa ruxsari,
Yapraqliri sarghaysa,
Tozisa külgün bergi,
Qurup kétidu hayati,
Ming mertem,
Isit dep waysighan’gha perwasiz!
Biz ademler,
Qizil gülge oxshaymiz…
Kün nurini söyimiz…
Yamghur yaghsa yashnaymiz….
Tikilsek munbet tupraqlargha…
Su quyulsa qerellik,
Bap baraqsan kökleymiz…
Qizil gülüm…
Bix sürimiz….
Ghunchelaymiz…
Échilimiz,
Xushpuraqlar chachimiz….
New baharda kökleymiz…
Kün nurida yashnaymiz,
Dalilarni qaplaymiz…!
Söygü imip tebiyettin,
Chichekleymiz,
Ghunchilaymiz,
Échilimiz…
Söygü…
Muhabbetke chümüleyli…
Qizil gülüm…
Shepqetlik bolayli…
Ayimayli Méhribanliqni,
Illitayli
Söyeyli…
Söyüleyli…
Muzlighan qeliblerni söygü nurida
Su quyayli bir birimizge…
Menggüge yashnap tursun muhabbet bilen,
Bizge Ümüt we küch bergen hayatliq baharimiz!
25.03.2011 Gérmaniye
☆☆☆><☆☆☆
Oghlumgha….
Autori: Mérinsa Ismail Kurasch
>>>☆<<<
I
Biz bir ulugh milletning ewladi,
Shan-Sheripini tartquzup qoyghan…
Biz bir mehkum millet,
Ar we nomus astida qalghan….
Biz hürlükni Arzulaymiz,
Biz Zulumdin qutulsaq dep oylaymiz…
Bir wijdanliq anisi,
Bir mezlum milletning,
Hür yashisam deydu….
Bir oghul tughsam….
Wetenni azat qilsa,
Erkin we azade dewran sürmekni oylaydu.
Oghlum,
Men bir Uyghur anisi,
Pexirlinimen Uyghurlughumdin….
Emma lékin,
Nomus qilimen,
Mehkumlughumdin.
Shunglashqa, Yashaymen ökünüsh ichre,
Qulluq tamghisi,
Öchürülüp,
Ketmigüche pütünley pishanemdin….
Bir oghal tughsam…
Qilichini shiltip,
Büyük ejdadim Oghuzxaqandek….
Nere tartip,
Mömünlerning emri,
Hezreti Ali, Shayhyi merdandek…
Qutuldursa milletni,
Azat qilsa ishghaldiki Wetenni…
Dep oylap,
Seni tughdum jénim oghlum!
Kiche kündüz,
Alqinimni échip,
Qollirimni igiz kötürüp,
Duada boldum,
Séni Wetenning ümüdi,
Séni Milletning pahsibani bolsun dep….!
II
Sen xelqimizning,
Ümüdini aqla,
Halallap yasha men bergen Appaq sütni….
Bir oghol tughdum,
Weten’ge, Milletke atap…
Shunga ismingni,
Atang bilen köp oylap,
Bir ulugh qehrimanning,
Tariximizdiki,
Nami bilen shereplendürduq….
Her qétim atighanda ismingni …
Esleymiz shanliq yillarni….
Pilanlaymiz hür we Azat dunyani….
Her qétim sanggha qarisam,
Oghlum disem,
Barche Uyghurlardek,
Yürügim ümütke,
Wujudum küchke,
Tolidu Rohim hem jasaretke….
Oghlum disem,
Kuch quwetim, jasaritim ashidu.
Oghlum,
Oghlum disem aghzimgha patmaydu isming,
Sen tughulup dunyagha,
Téngi atti Zulmet ichidiki hayatimning.
Sen tughulup,
Quyashi parlidi arzu-armanlarning.
Sen tughulup,
Küldi taghu hem tashliri ghemkin Wetenning….
Küp-kök chirayi nurlandi meyüs Asmanlarning!
Oghlum,
Bir Oghul tughulsa,
Meger…
Bexitke chümülidiken Yer…
Bexitke chümülidiken hem Asman…
Eger bir erkek Arislan tughulsa,
Reqipler yighlaydiken,
Shatlinidiken milliti,
Emdi bozek bolmaymiz,
Düshmenlerge, dep.
Bir Erkek ewlat tughulsa
Tagh we deryalar hem bayram qilip yashaydiken,
Jasariti ashidiken…
III
Oghlum…
Köp xorlanduq,
Izilduq Zulum Astida perishan qalduq….
Ghorurimizni,
Sheripimizni…
Nomusimizni…
Biz qoghdashqa muhtaj her zaman….
Biz yashisaq wijdan bilen,
Shanimiz yüksilidu,
Parlaydu béshimizda altun taj haman…
Yashiyalmisaq,
Ghurur we Sherep bilen…
Lenetleydu,
Biz tughulghanda külgen yer jahan…!
Oghlum,
Hayating japaliq,
Yolung shereplik….
Qoghda oghlum sheripini Uyghurlarning …
Yükselt oghlum shanliq bayrighini Uyghuristanning….!
Rabbim bizge…
Eqil bersun,
Wijdan bersun…
Qoghda oghlum sheripini
Millitimizning,
Jénimiz qurban bolsun,
Hürliki üchün Ulugh Weten Uyghuristanning…!
Oghlum sen méning ümüdüm,
Mang ejdatlar achqan yolda….
Bir qolunggha qural al zulumgha,
qarshi,
Igiz kötür,
Ejdatlar mirasi kök bayraqni,
Wetenning Azatlighi yolida,
Harmay, talmay ubir qolungda…
Oghlum qorqma,
Erkinlik mensuptur,
Irade qilghanlargha….
Qorqqaqlar paxaldek dessilidu,
Ghalip we qehrimanlar yolida….
Oghlum…
Sen bizning ümüdimiz…
Sen bar yerde,
Üstün tursun ming yilliq shan-sheripimiz….
Shunglashqa,
Ismingnimu Atilla qoydi dadang,
Sen bar yerde yene parlaq bolsun istiqbalimiz!
Oghlum,
Qulluq yarashmaydu…
Bürkütler ewladigha…
Kök büredek erkin, hür yasha…
Yol körsetsun sanga,
Alip Ertungga,
Egeshkin Tengriqut Oghuzhan bashlighan yolgha….!
Oghlum….
Ejdadingni unutma….
Ata-Anang Su bashlighan,
Xasiyetlik ériqlarni qurutma!
Oghlum….
Arliship ketmisun,
Hich waqit It izi, At izigha…
Kim dost,
Kim düshmen ügen tarixingdin ügen tursun yadingda …
Oghlum…
Mang
Oghuz Haqan,
Afrasiyap,
Atilla Han,
Istemi,
Ilterish,
Bilge qutluq,
Sultan Saltchuq yolida….!
IV
Oghlum….
Oyghaq tut shuurungni,
Su uxlusa uxlaydu,
Düshmenler hich uxlimaydu, Digeniken babayi ejdatlarimiz…
Ghapilliq,
Bengwashliq,
Bixutluq,
Ebgahliq yarashmaydu hür insanlargha….
Horunluq,
Qorqunch…
We wijdansizliq…
Chiqti milliyonlar béshigha….
Oyghaq yasha…
Millitingning…
Erkinlik,
Adalet…
Hürriyet qilichi bolup,
Yoqalsun,
Milletke musallat
Bolghan Qulluq,
Yoqalsun Uyghurlar duchar bolghan
Mehkumluq,
Yoqalsun Zulum we Bexitsizlik!
Nomusimiz paklansun, Hüriyet, Azatliq Tangliri Atsun!!!
Oghlum….
Yür heqiqet yolida…
Ölsengmu….
Teslim bolma,
Yür yigitlik yolida….
Turiwermusun,
Weten ishghalda,
Millet Mehkumluqta….
Bu Millet
Zulumdin qurtulsun, Artuq Emdi Hüriyet tangliri Atsun!
24.02.2018 Gérmaniye
☆☆☆><☆☆☆
Bahar Kelse…
Autori: Mérinsa Ismail Kurasch
>>>☆<<<
Bahar Kelse,
Chillap kéler Nuruzni….
Tebrikleymiz,
Yéngi yilni, Yéngi pesilni…
Chuwulup chiqip
Kéter,
Ademler öyidin…
Bahar kelse,
Jel-Janiwarlar oxchup chiqar uwisidin….
Bahar kelgende,
Qushlar,
Aylinip uchishidu… Yiraqqa ketmeydu öyümning etrapidin…
Bahar kelse,
Qushlar qaplar etrapni,
Biri kétse qanat qéqip,
Neghme nawa qilishidu,
Yene biri puruldap uchup kélip.
Bahar kelse,
Qushlar qaplaydu yéshil wadilarni,
Édir we bozqirlarni.
Bahar kelse
Ormanlar kétidu qaynap,
Etrapni hayat zewqi,
Gül-gülüstandek kétidu qaplap.
Bahar kelse,
Hayat jush uridu ormanda,
Qushlar sekriship,
Shaxtin shaxqa…
Sayraydu xush pichim awaz bilen her yanda.
Bahar Kelse,
Nesiwimizni alimiz,
Qushlarning shat neghmiliridin,
Xushalliq tolidu dillargha,
Su ichidu köngüller köngüllerdin….
Bahar Kelse,
Qushlar naxsha oquydu,
Shaxtin shaxqa sekrep ussul oynaydu!
Bahar Kelse,
Qushlarning bezmisidin, Ghemkin köngüller yayraydu.
Bahar kelse,
Ademlerning jéni ichige patmaydu,
Ademlermu
Köngli yayrap qushlardek…
Etrapni bayram shatliqi qaplaydu….
Bahar kelse…
Untulup qish zimistan,
Perishan köngüllerge,
Nuruz shatlighi patmaydu.
Bahar kelse,
Adem qushtek sayraydu,
Bahar kelse,
Qushlar bizdek oynaydu…
Bahar kelse
Adem, Qush dep ayrilmaydu …
Dostlishidu,
Juplishidu,
Muhabbetlishidu….
Köngül
Köngüllerdin su ichsun, dep,
Béqishidu, Quchaqlishidu, Söyüshidu!
Kashki,
Ademlermu qushtek bolsa,
Bir birige sadiq bolsa,
Ölgüche ayrilmisa, Birge bolsa,
Birlikte,
Derex shéxigha qonsa,
Qénip, qénip sayrisa …
Dertmen köngüllirini paylashsa…
Dostlashsa,
Muhabbetleshse,
Düshmenleshmey yashisa!
Ademlermu
Qushlarsiman yashisa,
Bir birige qol qanat bolsa…
Söygü…
Merhemet…
Béghishlisa bir birige,
Sadiq we semimi bolsa,
We
Izzet baghchisida birge Yashisa….
Ademlermu
Qushlardek Wijdanliq Bolsa,
Bir Birige qara sanimay yashisa…
Yetsek birlikte murat we meqsetlerge,
Dunya gül-chichekke qaplinip…
Bahar kelse, Nuruz kelse…
Hayatliq mol menagha tolsa!
Bizmu Qushlardek,
Jennettek baghchilarda
Xendan ursaq,
Semimiyet yolida dostlashsaq,
Sadaqet yolida
muhabbetleshsek,
Düshmenleshmisek…
Meqsetke yéter idi, aq köngül insanlar…
Dunya Bir jennetke aylansa
Bolar idi Her kün nuruz, her kün bayram, Her küni bahar!!!
12.05.2016 Gérmaniye
☆☆☆><☆☆☆
Yultuzlargha Söz…
Autori: Mérinsa Ismail Kurasch
1
Ilgirkidek qarangghuluqta,
wetenni oyludum tenhaliqta.
Yultuzlar guwa…
Wetendin ayrilishning,
Derdi bilen qoruldum,
Ayrilishning Chölliride,
Topa kebi soruldum.
Eske élip dost yarenlerni,
Ata-Ana, qérindash we yurtdashlarni,
Yana Ashu
Yirginchlik xiyallargha gheriq boldum.
Yultuzlar yighlaydu, échinidu halimgha,
Ata-Anam qeni,
Qerindash we qewmim qeni,
Yurtdashlar qéni,
Men kim,
Nimishqa ayrilduq,
Bundaq sirliqqine Qan-qérindashlardin?
Nimishqa emdi,
Qandaq chaghda, ne qismetke tughuldum?!
Wetenni oylap tün boyi,
Asaret qiltiqigha mehbuslardek boghuldum!
Yultuzlar biler,
Méning külli sermayemni.
Ichimde bir magma ot alidu,
Köydürüp kül qilar goya zulum dunyasini.
Kiche qushlirining awazi kéler,
Ochuq turghan penjirelerdin,
Bilmeymen bu qushlar,
Keldikin ne seweptin, qeyerlerdin.
Chaqmaq chaqidu yiraq taghlarda,
Güldürmama güldürleydu her tereptin!
2
Qeni u ata-ana, qeni u qan qérindash,
qeni u qewmim, ulusum, qeni u söygen dostlurum?!
Dunyaning hich yéridin,
tapalmaysen,
Télefonni,
Her türlük poshta we yollanmini,
Her türlük kélip kétishlerni,
Iinsanlarning,
Shexis we Ailiwi Alaqisini,
Kesken wehshiy zalimlarni….!
Qarangghuda, yétip karwatta,
Qarisam ata anamgha köz yetmes,
Towlisam qérindashqa awazim yetmes,
tutay disem doslirimgha qolum yetmes,
baray disem,
Kindik qénim tökülgen yurtqa yolum yetmes,
Wetinimni oylaymen,
Kök yüzige nezer tashlap gheribane penjirelerdin.
Penjirilerdin charesizlik dunyasigha qaraymen,
Zalimlarni lenetleymen,
Boghulup,
Boghulup bu tengsizlikke yighlaymen!
Kök qehride parlap turghan tolun Aydin,
Alemlerni Aydinglatqan Yultuzlardin,
halini,
Wetinim We Millitimning soraymen.
Ata Anam,
Qérindash we tughqanlarni,
Yurtumdiki tagh we deryalarni oylaymen.
Közemdin yütken janlirimgha,
Qelbimge bigiz sanchighandek azap ichide,
Qan yighlaymen, charesizche salam yollaymen.
Uzaqlarda wetinimni oylaymen,
Kichik balidek tal chiwiqni at étip,
Ashu men chong bolghan mehelilerde oynaymen.
Kök qehride parlap turghan tolun Aydin,
Alemlerni Aydinglatqan Yultuzlardin,
halini,
Wetinim We Millitimning soraymen.
Ata Anam,
Qérindash we tughqanlarni,
Yurtumdiki tagh we deryalarni oylaymen.
Penjiremdin,
Wetenni dep,
Anam bilen Dadamni,
Jan jiger qérindashlarning hali nichük dep,
Yiraqta parlap tughan Ay-Yultuzdin hal xatire soraymen.
Yultuzlar chüshenmeydu qelib sirimni,
Teselli béridu manggha, Emma chüshenmeymen tilini…
Boghulimiz charesizlik déngizigha,
Künler, Tünler, Kündüz, Kichiler…
Aylar, Yillar, Qeneler,
Xuddi taghdek döwlinip ötüp kétermu mushundaq?!
Ah Yultuzlar Yultuzlar…
Kördünglar zalimlarning heddidin ashqinini.
Ah Yultuzlar…
Ah Shamallar…
Ah Qushlar…
Élip kélinglar wetenning salami we saitini,
Élip kétinglar
Wetinimge´
Séghinish we
Hesret Nadametlerni…
Ayrilishning achchiq azabi,
Ikek bolup upritidu hayatim we jénimni!
3
Qarangghuda, yétip karwatta,
Qarisam ata anamgha köz yetmes,
Towlisam qérindashqa awazim yetmes,
Tutay disem doslirimgha qolum yetmes,
baray disem,
Kindik qénim tökülgen yurtqa yolum yetmes,
Wetinim séni oylaymen,
Kök yüzige nezer tashlap gheribane penjirelerdin.
Penjirilerdin charesizlik dunyasigha qaraymen,
Zalimlarning zawalini chillaymen,
Ichken süyümni zeher qilghan,
Yigen nénimni haram qilghan,
Kiygen kiyimimni képen qilghan,
Bizni paxaldek cheylep,
Zulum Otida köydürüp,
Külimizni shamallarda sorighan Zalimlarni lenetleymen!
Millitimge hürlük chillaymen,
Zalimlargha zawal chillaymen,
Eriz qilip rabbim Allahqa…
Weten dep, xelqim dep qangqir yighlaymen!
Tes bundaq tengsizlikke chidap yashash,
Atam dep, Anam dep, Qérindash we weten dep,
Uxlimaymen tün boyi,
Zalimlargha lenet oqup ich ichimdin,
Kündüzlerni kichilerge,
Kichilerni Kündüzlerge, Tünni Tanggha Ulaymen!!!
03.12.2017 Gérmaniye
Alle Reaktionen:
32Gulruh Rehim, Nuriye Rahman und 30 weitere Personen
Tengritagh Akademiyesi 