Nahayiti jiq El  we talaylighan uluslarni kördi Zerdüsht. Birmunche El we Ulusning özliriche yaxshi we yaman dégen nersilirinimu kördi we ügendi. Zerdüsht buningdin ajayip pasaetlik derislerni chiqartti.

“Dunyada yaxshiliq we yamanliqning hemkarliqidin toghulghan küchtinmu üstün turidighan yene bir quwet mawjut emestur.“

Yéterlik derijide jazalash  qabiliyitige ige bolalmighan herqandaq Millet we Ulus yoqulushqa mehkumdur! Eger bir Millet yaki bir Ulus mewjutluqini saqlap qélishni xalisa eng xeterlik düshmini bolup qélish ihtimali bolghan yéqin xoshniliridin üstün bolghan xupiyane qap-qara bir meniwiy quwetke sahip bolishi kérekidu.

Bir Millet yaki Ulusning mewjut bolup turishi üchün eng asasliq rol oynighan yaxshi sheyi we hadisini bashqa bir Uruq  yaman, deydu.Méning körgünim mundaq: Buyerde rezil déyilgenler, u yerde shanu-shewketliktur.Xulum xoshnilar tarixtin béri bir-birini hichqachan chirayliqche étirap qilmidi.Emma kim bolishidin qetiynezer, ularning rohi herzaman xulum-xoshnirining<düshmenlirining  wehshiyligi we öz-özini qoghdash tereptiki rezillikige heyranu-heslik we allaqandaqtur chüshendürüsh qiyin bolghan  heyretler ichide heweslinip keldi.

Herqandaq bir Milliet yaki Ulusning qiblisige bir lewhe ésiqliq bolup, u shu xeliqning shanliq zeperliri we qudretlik milliy iradisining namayendisidur! Insanlarning qarishiche erishish qéyin bolghanlar qimmetliktur.Kéreklik bolghan we köp bedel tölengenler güzeldur.Milliy mawjutluq üchün eng kéreklik ihtiyajimzdin chiqqan nadir sheyi we hadisatlar we eng teste milletke nesip bolghanlar qutsaldur.Xulum-xoshnilirini boy sundurup, milliy qudriti arqiliq yatlarni qizghanduridighan ghalbiyet we zeperler bir Millet yaki bir Ulus üchün eng qimmetlik, eng ulugh we eng parlaq qutsallar bolup, heqiqitenmu  pexirlinishke tégishlik shei we hadisilerdur!

Shundaq qandashlirim, bir Millet yaki bir ulusning milliy ihtiyaji, tupriqi, yiltizi we xulum-xoshnilirini tonughiningizda zeperlerning sirni, tip-tik merdiwenge oxshaydighan ghalbiyet yollirida ümit we arzularning qanliq tirminishlirining seweplirini  ses-sadasiz we heyretler ichide hés qilisiz!

„Shek-shübhesiz herqandaq sharayitta birinchi bolush üchün tirishishing we yatlarni yéngip chiqish üchün jéning chiqip ketküdek bedel tölishing kérek! Milliy heset yatlardin hetta yatlargha bash egken munapiqlardin yirginish, nepretlinish we seskinishni bilishi kérek!“Büyük milletlerning bu üstün xaraktéri tarixta bezen mezlum milletlerning tükini ürpeytti we zeper qazandurdi we shanliq kelichekke yol achti!

Jessur we büyük milletlerning qibliside parlap turghan: “Heqqaniy, durust we chiwer bolmaq, oq we yaygha mahir bolmaq!“ dégen kelimiler jessur we ulughwar ejdatlirim üchün shreplik we qolgha keltürüsh qiyin bolghan durdanileridi.Bu kelimiler isimge kelse bezide achchiqtin boghulup, bezide xushalliqtin söyünüp ketimen!

Bezi qudretlik milletler qiblisige „Ejdatlar we Ata-anini qutsimaq, rohning eng chongqur qatlamlirigha qeder ulargha bash egmek!“dep yazdi we uning xasiyitide qudriti cheksiz boldi, yat ellerni petih etti!

Bazen uluslar“ Boy sunmaq, yol bashchillirini dep güzel we rezil sheyi hem hadisilergimu sebir we chidam bilen éghir bedel tölimek“ni qiblisige asti, zeperlerge ulashti emma ümitler öldü, köngüller petihsiz qaldi.

Emeliyettimu Insanlar öz Érqi we qewimini dep rezillik we güzellik musapillirini sherep bilen besip ötüwatidu.Insanlarning bu xuy peylini adem balisi özi tépiwalmidi eksiche adem atamiz bilen teng yaritildi.Bu xaraktér we bu xuy yaki ulargha köktin wehi kebi yaghdurulmidi.Insan özining mewjutluqini saqlap qelishni oylashqanda eng bashta nerse-kéreklerge baha belgülidi we hayat qélish we igiliwelish üchün urush bashlidi.Urush jeryanida eshyalar bilen barghanche keng dairide tonushup chiqti.Öz nöwitide  mal we eshyalarning menisini we qimmitini u békitti.Insan demek shexiske we eshyagha baha bekitküchi demektur. Bu wejidin adem özini insan deydu.Insanning qimmiti yekke hem kolliktip shexsiyetchilik bilen téximu qattiq parlaydu.

Küch bilekte hem shexis we shexsiyetchilikning eshya we tupraq bilen munasiwiti yürekke chétilghan ching yerde. Maddigha we meniwiy hadisilerge shexsiyetchilik bilen baha belgülesh insan oghlining keshpiyati bolup, keshpiyatchi öz nöwitide qarshi chiqquchi, yoqatquchi we yéngidin qurghuchi demektur!

Jiq ilgirki zamanlarda uluslar- Sak we Sarmatlar, Hun we Türükler, Uyghurlar we Mungghullar-milletlerning, tupraqlarning we bayliqlarning qimmitini yaratqan we keship etkenidi.Keyin ular zawalliqa yüzlendi, démisimu bashqilarning yaritishi we keship qilishigha mehkum bolghanlar eng kech yaritilghanlar bolup, ularni tilgha elip qoyushqimu erzimeydu eslide …

Ejdatlirimiz Jessur milletler qatarida tarixta qiblisige bir yaxshiliq lewhesi astilar, Shuningdin bashlap hökümdarliq qilishni xalighanlar izzet we merhemet bilen, bash egküchiler, qullar we haywanlar söygü we itaet bilen  birleshti….

Insanlar topi yaki sürüdiki keyip „Men“diki keyipning yérini aldi. „Men“diki keyip insanlar jemiyitidiki qatmu-qat téragediyelerge kömülgende, xuddi  qarangghu yillardikidekla, güzel vijdan özini sürüning rengi bilen boyap chiqti, rezil wijdan akang qaraghay birinchi, deydighan bolup qaldi.

Rastini gepni éyitqanda rengwaz, saxtakar we menpetini bash egkenlerning topidin izdigen „men“ler köp Milletler we Uluslar küchliniwatqan emes meghlubiyetke mehkum bolghan janiwarlardur!

Ghaliplar, jessurlar  we büyükler rezillik we güzellikning yaratquchilliri bolup, ulus we qewimning tarixini, nomus we shan-sheripini yoqatqan meghluparning qizil qan we köz yashliri bilen yezip chiqqan.Muhabbet we nepretning artip bérishi  millet we Uluslarning küchiyishining asasi bolup kelgen.

Zerdüsht talay millet we Qewimlerning xatirisini oqup ghaliplarning düshminini özini söygendek söyishni yéngidin yaratqanliqini hes qilip yetti we  insanning tarixida uningdinmu qimmetlik yene bir nerse yaritalmighanliqini tentene bilen medhiylidi ! Küchlükler sizip chiqqan ghaliplaring resimide bir qolida qelem, bir qulida qilich tutqan insan oghli turatti! Emeliyettimu bir qolda hesel, bir qolda zeher tutushni bilish qorqunchluq bolghan bir hadise bolup, qutsaldur!

Eytinge qandashlirim kimmu uninggha yeni bir qolida qelem bir qolida qilich tutqan qatillargha nadanliq qilip til tekküzelisun. Eyting qandashlirim bu ghayet küchlük mexluqqa kim baturlarche oghal balidek jengik élan qilalaydu?!Kim undaq düshmenni söyüshke qorqmay jüret qilalaydu, kim ölümning közige shanliq tarix yaritish üchün tikilip qariyalaydu?! Téxi tünügünla ming hedep, ming bir ghaye baridi, chünki dunyada hüriyet we erkinlik üchün at chapturiwatqan ming millet, ming bir ulus baridi…

Bahasi qandaq bolushtin qettiynezer insanning ming ghaye, mingbir hedipi, ming hedep ming bir ghayisi bolishi kerek…Eger millitimizning heqiqiy ademdek ming ghaye we ming bir hedipi yaki ming hedep min gbir ghayisi bolmighan bolsa, bu milletni bar dégendin yoq dégen téximu toghra bolup qalidu…Ming hedep we ming bir ghaye yaki ming ghaye ming bir hedep  üchün ming dawan  we ming bir mushaqetke chidiyalaydighan küchlük irade kérek…!

Éytinge qérindashlirim….Bizninng ornimiz qeyerde?! Bizninng ornimiz  düshmening ayaqliri astida emes, hetta özimizning béshidinmu üstin we yüksek bolghan jaylardin yer élishi kéreklikini éytiwatidu….Zerdüsht…!   (Korash Atahan)

Gérman peylasopi Friedrich Nietzschening „Zarastoraning Eyitqanliri“ dégen  esiridin elinip, qaytidin qismen ijadiy özgertip yézip chiqildi.

18.11.2016  Germaniye/Frakfurt