Abduweli Jarullayof 1910–yili ghulja shehirining toghriköwrük mehelliside tughulghan. Baliliq dewride mozduzluqqa shagirt kirip, mozduzlar arisidiki naxshichi meshriwaxun, hasan böri, dawut tokur, mehemmet turxun, mesum toqum, sonimkam dutar, téyip’axun tembur, qadir langqa, iminjan usta qatarliq xelq naxshichilirining tesirige uchrighan. Az ötmey Abduweli Jarulla özimu mozduzlar arisida awazining sazliqi bilen tonulghan. 1934–yili ghulja sana’inepise qurulghanda rozi tembur qatarliq muzika ustilirining imtihan élishi bilen eng deslepki artistlar qatarida ömekke qobul qilin’ghan. Shuningdin bashlap uning yérim esirge yéqin ömri sehnide ötti.

Abduweli Jarullayof 1936–yilidin 1962–yilighiche ili tiyatir sehniside sehnileshtürülgen ellikke yéqin sehne esirining köpinchiside asasliq rollargha chiqqan. Bolupmu uning «bay we malay»da ghopur, «arshin–mal alan»da esqer, «ghérib–senem»de ghérib, «perhad–shérin»da perhad, «leyli–mejnun»da mejnun, «nuzugum»da baqi, «ghunchem»de nurum bolup oynighan rolliri eyni yillardiki tamashibinlarda chongqur tesiratlarni qaldurghan. Öz waqtida üch wilayet inqilabi waqitliq hökümiti uninggha tiyatir saheside qoshqan töhpiliri üchün «xizmet körsetken artis» dep shereplik nam bergen. Abduweli jarullayof hazirqi zaman uyghur tiyatirchiliqigha asas salghuchilarning biri.

Abduweli jarullayof ataqliq drama artisi bolupla qalmastin, yene meshhur xelq naxshichisi. Abduweli jarullayofning naxshilirigha hasan tembur öz waqtida, abduwelining naxshiliridin jélilyüzi, turpanyüziliridin harwa heydep kéliwatqan déhqanlar naxshisining puriqi kélidu, dep baha bergeniken. Jarullayof xelqning sadda, emma héssiyatqa bay naxsha éytish usulini igilep, xelq naxshilirini orunlashta özige xas alahidilik yaratqan naxshichi. Musajan Rozining bergen bahasigha qarighanda, Abduweli Jarullaning naxshilirida ata–bowilirimizning naxsha towlash puriqi saqlan’ghan bolup, muhim tetqiqat qimmitige ige iken.

1959–yili merkezdin shinjanggha kelgen muzika tetqiqatchisi jyen jixua jenubiy Uyghuristanni aylinip ghuljigha kelgende Abduweli Jarullayofning naxshiliri uning diqqtini tartqan. Shu qétim Abduweli Jarullayof éytqan yüzdin artuq naxshini léntigha élip ketken. Jiyen jixua bu léntilarni medeniyet zor inqilabining boran–chapqunliridin salamet ötküzüp, kéyin bu naxshilarning bir qismini ayrim kitabche qilip élan qildi.1971–yili we 1981–yilliri Uyghur xelq radi’o istansisi bilen ili xelq radi’o istansiliri Abduweli Jarullayofning naxshilirini omomyüzlük léntigha élip arxiplashturdi.

Abduweli jarullayof 1951–yili Rozi Tembur bilen ürümchige bérip, uyghur klassik on ikki muqamini léntigha bérish xizmitige qatniship, Rozi Tembur ili on ikki muqamini orunlighanda dastan, meshrep qisimlirini birlikte yandiship éytip, on ikki muqamni qutquzup qélish xizmitige tégishlik töhpisini qoshqan. 1992–yili junggo uyghur muqam pa’aliyetlirini uyushturush hey’iti teripidin abduweli jarullagha muqam ishlirida körsetken ejri üchün «on ikki muqam sen’etkari» dégen shereplik nam bérildi. U 1998–yili öktebirde ghuljida 89 yéshida alemdin ötti. Abduweli jarullayofning hazirqi zaman Uyghur medeniyitige qoshqan töhpisi xeliq qelbide menggü untulmaydu.(Autori Anonim)

Tengritagh Akademiyesi  neshirge teyarlidi