Bir milletning qeddini tiklishi we bir wetenning güllinishi ichkiy tashqiy amillarning parallil derijide maslishishi asasida royapqa chiqidu! Milletimizning siyasiy, iqtisadiy we ijtimayi ornini yükseldürüsh milliy dewlet arqiliq kapaletke ige bolidu!Dewlet qurushni meqset qilghan xeliq herkitide özini, dunyani, dostlirini we düshmenlirini istiratigiylik oylap toghra mölcherlesh shu dewirdiki ziyalilarning asasliq wezipisidur! Iradige kelmey turup ilghar ghayige ige bolghili, jasaret körsetmey turup ghelbe qilghili bolmaydu! Biz kim, nime ish qiliwatimiz, nerge kétiwatimiz, ghayimiz nime, nimishqa öz wetinimizning igilik hoquqi qolimizda emes, kimler bilen yashawatimiz, kimler bizning dostimiz, kimler bizning düshminimiz, nime üchün bundaq yaman künge qalduq, gunah kimde, nime qilishimiz kérek!!!Millitimiz bu heqte köp oylandi, köp heriket qildi, köp bedellerni berdi, emma netijige érishelmidi.Sewep milliy maaripta tereqqiy qilalmighachqa we medeniyette arqida qalghachqa dunya weziyitidin esirlep xewersiz qalduq we ilgirki biz muqeddes bilip kelgen édiologiye tereptiki bir qatar séstimilar kargha kelmeydighan bir dewirde “Kalla ishlimise putqa ziyan” dégendekla ish boldi, buning bedili bek éghir bolup ketti, millitimiz dunya weziyitige uyghun ilghar pikirler we ediologiye jehettin xelqimizni toghra yölünishke yétekliyeleydighan ziyalilar qoshunigha hemde xeliqqe heqiqi yol bashliyalaydighan yiraqni körer atamanlar/dahigha ige bolalmighachqa milliy herkitimizde dayim meghlubiyetlik aqiwetlerni körüshke bejbur bolup kéliwatimiz! Inqilapchilar bar bolsa xelqaragha bap kélidighan édiologiye yoq, zamaniwiy édiologiye bar bolsa ang sewiyesi uningha toghra kélidighan ilghar angsewiyege ige oyghanghanghan xeliq yoq, xeliq oyghanghanda, ularni yétekliyeleydighan kadérogha ige dahiy/ ataman yoq bolushtek tiragédiyelik riyalliqtin hich qutulalmayla kéliwatimiz!
Milliy herkitimiz dayim achchiq aqiwetler bilen meghlubiyetke duch kelgende mesuliyetni bir qanche kishige artip qoyush dunyani, xelqara weziyetni, milletning riyal alahiydilikini chüshenmigenliktindur! Bundaq iken weziyetke uyghun halda xelqimizge: Xelqara weziyet, milliy inqilap we milliy inqilapning tarixtiki ishtirakchillirigha shühbe bilen mundaq yaman közde qarawermey közünglarni échinglar, kitap oqup dunyani tonunglar, insaniyetke qarshi terepte emes, ular bilen ortaq meydanda turunglar we ang-sewiyesinglarni dewirge uyghun qerellik östürüp ménginglar!-dep xitap qilmay turalmaymiz!
Xelqimizning weten-millet heqqidiki chüshenchileri dewir rohigha zit halda zamanning arqisida qalghan xam we intayin sadda waqti allaqachan ötken iptidayi bilimlerge bekrek tayinidu. Ikki esirlik mustemlike hayat bizni bir millet süpitide ebgahlashturiwetti.Rohiyitimizde aq bilen qara toniwalghusiz derijide qalaymiqan arliship ketken! Meniwiyitimiz dunyadiki eng baziri kasat, ottura esirge ayit peodalliq édiologiyelerning her xil latqilliri bilen bulghunup yétiptu. Bolupmu weten, millet, medeniyet, inqilap we dewlet heqqidiki hemde ataman(dahiy)lar, qehrimanlar we meshhur shexisler heqqidiki bilim we chüshenchelerimizmu bekla chöcheksiman…Riyalliqta yüz bériwatqan bezi ishlar közimizge sighmaydu we qulaqlirimizgha hergiz yaqmaydu…Milliy herkitimizdiki ehwalimizni quduqning ichidiki paqigha oxshatsaq anche xata bolmaydu. Yéngiche pikir, iddiye, islahat we ilgirleshler yoq, yenila atam éyitqan kona senem, hich bashqa yol yoqdekla dunya mushu dep oylap yashawatimiz!
Bizningche qehrimanlar kargha kélish-kelmeslikidin qettiynezer asmandin chüshken bolishi yaki türmidin chiqqan bolishi kérek! Etrapimizgha, bashqa milletlerge qarap inqilap yolimizda, teshkilatchiliq métodimizda islahat élip barmaymiz. Xuda bizge chandurmay bir nijatkar ewetsimu, saqal qoymighan bolsa, qariy-quran bolmighan bolsa, erep-parischide bir az sawadi bolmighan bolsa ikki künde ana-manisini közige körsütüwétimiz! Eng nazuk siyasiy meselilerdemu diniy hésiyatimiz bilen milliy hésiyatimizni tengshep tutalmaymiz!
Méngimiz ilmi emes xurapiy pikir qilishqa adetlinip ketken! Biz ölüp kétiwétipmu riyal dunyada emes ming bir kéchede teswirlengendek pantaziye alimide yashaymiz! Biz özimizge paydiliq rast gepke emes, qulaqlirimiz köp anglap könüp ketken paydisi yoq quruq geplerge amraq!Mana mushundaq bir qatar hadisatlar wejidin militimiz meydisige chenlep étilghan ejel oqlirini gül-chichek dep chüshünüp, ölükler bilen tiriklerning arisida, hemde qorqunchluq bir sheklide yérimjan halette bexüdük yashawiridu!
Milletlerning chong ishliri keyinki 500 yildin beri bolupmu keyinki 300 yildin beri Awropada qurulghan mexpiy bir teshkilatning pilanlishi bilen ghelbe qildi yaki meghlup bolup keliwatidu.
Bu teshkilat özliri tüzgen dunya tertiwige boysunghan milletlerni dost, boysunmighan milletlerni düshmen tutup keldi.Birinchi we ikkinchi dunya urushini ular qozghighan. Bu jeryanda dunyada nurghun ishlar boldi. Bolghan ishlarning bezilliri ötkünchi, bezilliri sirliq shekilde himaye qilinidighan sistimning ichide mengülük idi.
Addiy awam-puqralar ularning qiliwatqanlirini xudadin köretti, ular bolsa tengrining iradisini yer yüzige hakim qilishning birdin-bir qanunluq igisi biz, dep oylayti!Dunyada munarxist dewletlerni yiqitish pilanini Büyük Birtaniyening eshu sirliq global teshkilat Illimunatida muhim wezipilerni alghan qulliri pilanlighanidi. Ular meqsetlirige yétish üchün kapitalizim we sotsiyalizim digendek atalghularni kéyinche radikalizim we Islamiy Térorrizim degendek atalghularni keship qilip, küchlük dewletlerning ornigha asan bashqurghuli bolidighan ulus dewletlirini hetta uningdinmu kichik milliy dewletlerni qurup chiqishti. Sowetler ittipaqidaki ittipaqdash dewletlerni, Awropadaki milliy Jumhuriyetlernimu qurup chiqti…Qanche ming yil qul yashighan xitaylarni xelqra islam birlikige qarshi we dunya türüklerining olusal ittipaqigha zit halda astirittin yölep, gherbiy asiya we sherqiy jenubiy asiyadaki dunya tinchliqigha ming yillap buzghunchiliq qiliwatqan Türük we Munghul xeliqliri qurghan sistémini gumran qilip, uyghur qatarliq milliy kimlikidin diniy kimlikini yoquri körüdighan milletlerning nepeslinidighan rujeklirining birnimu qaldurmay pütünley pichetliwetti.Bu jeryanda pelekning chaqi bashqa terepke, bizning chaqimiz bolsa barsa kelmesning sheherige qarap toxtimay chörgilidi, milletning uh digidekmu hali qalmidi!
Awropa edebiy oyghunushi we awropa sanaet inqilawiydin kéyinla bashlanghan global heriket 18-yüz yilning axirlirigha kelgende Türük-islam dunyasigha resmiy tesir körsütüshke bashlidi.Char padishah yiqitildi, Osmaniye émparatorluqi halak qilindi, xitaydiki atliq milletler tikligen Manjularning peodalliq tüzülmesi weyran qiliwétildi. Hetta 19-esirning bashlirigha kelgende xeterlik küch dep qaralghan Azeriler we Uyghurlarning ayrim millet bolup tereqqiy qilishigha yol achidighan azatliq küreshliri we milliy herketlirigimu chek qoyulup, bashqa xeliqlerge qul qilip bériwetildi. Azerbeyjan Türüklirining we Uyghur Türüklirining inqilapliri ulardiki milliy oyghunushning dewirge layiq kelmigenliki seweplik Paris, Türük we Xitaylarni indekke keltürüsh üchün süyistimal qilish wejidinla qollunilidighan ötkünchi hadisige aylandurulup qoyuldi. Büyük Béritaniye, Sowetler itipaqi we Amerika qatarliq xelqarada yéngi tertip ornatquchilarning potinsiyal reqipleri hesaplanghan eshu küchler yeni Xitaylar, Türükler, Parislar we Erepler bilen bolghan munasiwetler oylimighan yerdin bekraq chingha chiqip ketse Uyghur we Azeriy Türüklirining teqdirini xuddi Mungghuliyening ishidek bir terep qilinish üchün allaburun pilanlanlar tüzülüp bolghan bolsimu, kéyin düshmen bolush ihtimali bolghan Xitay, Erep, Paris we Türük xelqlirini ongushluq halda pilan boyinche boysundurghandin keyin, millitimizge ige chiqidighan hichqandaq bir arqa tirek bolmighachqa biz Uyghur xelqining milliy menpeetlirimizni özlirining keyinki yer shari xaraktérliq pilanliri üchün chakchalmisi qiliwetti…
Keyinki 300 yildin beri bolupmu axirqi ikki esirdin beri tariximizda ajayip köp weqeler, hadisiler bolup ötti…Hemmidin échinishliq bolghini, wetinimiz mustemlike qilinghandin beri nurghun tarixiy shexisler otturgha chiqti…Biz lékin mushu chaghqiche weqe we hadisilerge weyene tarixiy shexislerge hemde bizge munasiwetlik xelqara hadisilerge emeliyetni toluq chiqish qilghan halda ilmiy baha birelmey kéliwatimiz!
Millitimizning ichidin chiqqan serxillar milliy iradimizni qoghdap qélish meqsidide bu xelqara shahmat taxtisida her türlük rollarni alghan bolsimu netijede milliy oyghunush heriketliri yenila arqa-arqidin meghlubiyet bilen axirlashti we axirlishiwatidu. Bundaq kétiwermesliki üchün özimizni nahayiti chong bir opiratsiye qilip béqishimiz, kisellikni dawalash üchün xeterlik ösmini qilche ikkilenmey kisip tashlishimiz lazim!
Biz her türlük ichkiy we tashqiy buzghunchiliqlargha rahmen algha qarap qeyserlik bilen ilgirlewatimiz! Yiqilip qopup yürüshni, boranlargha qarshi uchup, perwaz qilishni, suda tunjuqup turup inqilap déngizida üzüshni üginiwatimiz!Bu uzaqqa sozulghan inqilap téxi üzil-késil meqsetke yételmigen bolsimu millitimiz barghanche piship yétiliwatidu we ediologiye upuqlirimiz échilip toghra bilen xata ayan bolushqa bashlawatidu. Milliy musteqilliqni qolgha keltürüshtin ibaret ikki esirge sozulghan bu ulugh inqilap jeryanida tarixmizning eng shanliq betliri yézilip pütti. Büyük bedeller hésabigha, shanliq pikirlerge ige bolduq! Inqilap métodimizdiki dinni we ériqchiliqni arqa körünüsh qilghan pan erepchi we türükchi peodal séstima teripidin xunukleshtürüwétilgen ediologiyening waqti ötti. Xelqara ölchem, démokratiye, insan heqliri we jumhuriyetchilik pikiri tughuldi. Milletler ara dostluq, dinlar ara diyalog we medeniyetler ara hemkarliqni asasiy ölchem qilghan yéngiche jumhuriyetchilik endizisi Milliy dewlet qurush ghayimizni bashqidin kök qehride parlitip, bu heqtiki zamaniwiy pikirlirimiz qaranghuluq qaplighan inqilap yolimizni bashqidin kishige ümit béghishlaydighan bir shekilde barghanche aydinglatmaqta!
Milliy herkitimizde buningdin ilgirki nurghun hadisilerning xaraktérini xelqimizge chüshendürishimiz, ularni xata yolgha, halaket girdawigha emes, qudret tépish we güllinish yoligha yéteklishimiz lazim! Biz ghelyan bilen isyanning, jihat bilen qozghilangning, naraziliq namayishi bilen milliy inqilapning arisidaki ortaqliq we nazuk periqlerni hés qilishimiz we bu heqte dunyawiy éqimgha uyghun siyasiy we pelesepiwiy qarash tiklishimiz lazim! Inqilap qilduq dep özimizning putigha özimiz palta urghan tariximizdin achchiq deris chiqirishimiz lazim! Tariximizda mueyenleshtürüshke erziydighan nurghun tejiribe we sawaqlar bolghinidek, bundin kéyinki inqilap yolida qettiy ret qilinishqa hemde tenqidiy muamile tutushqa tégishlik nurghun illetlik tereplermu bar elbette!
Shu seweptin bu inqilap we inqilapqa ishtirak qilghuchilargha awam puqralarning tutqan pozitsiysi bilen akademik siniptikilerning tutqan pozitsiysi, akademik sinipidikilerning pozitsiysi bilen xelqara jamaetchilikning pozitsiyisi oxshash emes bolup kéliwatidu. Ishlarning arqa körünishini bilmeydighan addiy xelq bugünki shorluq teqdirimizning sewepchisi inqilap jeryanida otturgha chiqqan siyasiy teshkilatlinishimiz we tarixiy shexislirimiz, dep oylaydu. Heqiqiy ehwalni bilidighanlar elbette nahayiti az sandikiler bolup, ular her bir dewirning imkanliri we shertlirini, millitimizning herqaysi tereqqiyat basquchliridiki ang-sewiyesini, yaxshi bilen yamanni, dost bilen düshmenni we milliy munapiqlar bilen weten xayinlirini eqil ishlitip periqlendüreleydu!
Biz bu yerde yoqarda digenlirimizge ayit xelqimizning kallisida shekillinip qalghan ilgirki we kéyinki jumhuriyetlirimiz we shu dewirde yashighan meshur shexislirimiz heqqidiki bezi köp uchraydighan suallargha tebiy rewishte jawab bérip ötüshni layiq taptuq:
1)Milliy inqilapqa qatniship aqiwiti Seypidin Ezizi ependidek bolghanlar köp. Bu ularning milliy inqilapqa asiyliq qilghanliqini hergiz bildürmeydu!
2)Milliy inqilapning héli Qeshqerde, héli Ghuljida peyda bolup qelishi we yoqap ketishidiki sadda oylar we milliy inqilap sépidikilerdin Sabit Dewmullam hezretliri, Memtimin Bughra Hezretliri, Huja Niyazhajim Janapliri, Alihan Törem Hezretliri we Ahmetjan qasimi qatarliq milliy qehrimanlarning hayatigha alaqidar xiyalingizdiki mujimel shühbiler, zamanning cheklimisi tüpeylidin millitimiz ortaq duch kelgen qismettin bashqa qandaqtur milliy inqilawimizdiki saghlamliq we késellikke ayit hichqandaq alahiyde nersini hergiz chüshendürelmeydu.
3)Meyli eyni chaghda bolsun hazir bolsun inqilapni, rayon halqighan ériqchiliqqa we xelqara arqa körünüshke ige dinlargha baghlap élip bérishning netijisi oxshashla meghlubiyet bilen bolidu!Inqilap qilishningmu xelqara étirap qilghan métodlirini qolunalmighan milletlerning aqiwiti bizningkige oxshash hetta buningdinmu yaman netije béridu! Milliy inqilapning netijisini düshmen emes özimiz belgüliduq! Eqilliq we piship yétilgen xeliq bolghan bolsaq netije xelqimiz arzu qilghandek bashqiche chiqatti elbette!
Milliy teqdirimizning mundaq bolup qélishida herqandaq bir tarixiy shexisning biwaste jawapkarliqi yoq! Eslide biz bashlighan inqilaplardin bashqiche xulase chiqirilip, netije xelqaradiki arqa körünishi namelum bolghan küchler teripidin shundaq téragediylik bekitiwetilgen. Miliy inqilaplar meghlup boldi, sewebi addiy bolup, dunyaning yengi sistémisigha uyghun kelmidi! Eger miliy inqilap xelqara arqa körünishke ige bolghan diniy tüs elip ketken bolsa meghlup bolidighan ishken, dep oylisaq chataq chiqmaydu. Milliy inqilapning bashlinishi bilen axirlishishi dunyada birlikke kelgen sistimigha uyghun bolishi kéreklikini biliwelish eqelliy bir sawat bolup qaldi.
Xelqimiz dunyada azatliq, erkinlik we milliy musteqiliq üchün eng köp bedel töligen az sandiki xeliqlerning biri! 1930-, we 1940-yillardiki inqilaplarda oxshash xataliq tekrarlanghanda, qolimizdin tutup yiqilghan yérimizdin yölep, bizni dost bilgenler inqilaptiki egirilik eslide millitimiz shu dewirde yétishtürüp chiqqan Ahmetjan Qasimi qatarliq shu dewirning ilghar küchliri arqiliq yaxshi niyet bilen tüzütülgenidi…Ishlar bir obdan kétiwatqanda yene qachmizgha chiwin chüshti. Amerika gomindangchilar arqiliq atalmish diniy erkinlik, ulusalchiliq, pantürükchilik we milletchilik maskisi arqiliq, inqilapni xelqimiz aldida yétim qaldurushqa orundi we beg törilermiz gomindangchi xitaylarning hamiyliqi astida milliy inqilap qoshunimizdin yüz chewridi. Keyin bizningkilerning pilani milliy birlikni nezerde tutup özgergechke, bu kütülmigen hadise perde arqidikilerning pilanigha yenila uyghun bolmighachqa yaki inqilap sepini xelqaradiki riqabetchi küchler qalaymiqanlashturiwetkechke milliy inqilapning serxilliri wehshiylerche qestlep öltürüldi…
4) Millitimiz 21-yüz yildamu yenila ottura esir zihniyiti qarangghuliqida yashawatqan bir xeliq bolghachqa, uni terbiylesh, tertipke sélish, ang-sewiyesini östürüsh, teshkilatlandurush, pikir jehettin keng-kölemde oyghutush ishi saghlam bolghan bir merkezdin pilanliq ijrahatqa qoyulmighachqa, milliy inqilapta toxtimay ziyan tartip keliwatimiz. Arimizda xitayning yenida bolsa siyasiy yanchuqchiliq qilip Mao ning üzündillirini misalgha keltürüp sözlep jan baqidighan, hür dunyada bolsa hich yüzi qizarmay quraniy kerimning ayetlirini erepche arlashturup tebligh qilip jan baqidighan we uni abroy bilim sanaydighan kishiler hilimu köp. Men eshundaq bir ademni tonuymen, u wetende kommunistlar partiyesining ezasi, xudagha emes xitaygha choqunidighan mangqurt, xitaylarning hakimiyet tüzülmisinining aktip himaye qilghuchisi idi, chetelde bir domilapla inqilapchigha aylinip, milliy qoshunimizgha soqunup kirip melum bir chong teshkilatning muawin reyisi bolup „inqilapqa“ yitekchilik qiliwatidu…
Milliy inqilap yolimizda zaman özgerse xelqimizdin intayin tiz yüz chewrip, milliy iradige asiyliq qilidighanlarning aghdurmichiliq heriketliri milliy dawani bir izda toxtutup qoydi.Düshmenler mijezimizni obdan bilgechke jamaet pikirimizni kontorul qilip, bizning teshkilatchilirimizni palech haletke chüshürüp qoydi. Bu hamaqet xeliq sap uyghur tilida sözligenni we öz xelqi üchün jénini tashning astigha qoyghanlarni emes erepchini chala-bula yadiliwalghan, diniy bilimlerdin az-tola xewiri bar, anche munche heptiyektin sawadi bolghanlarni milletning düshmini bolsimu törge bashlaydu we muhim orunlargha tallaydu…Uyghur xelqining perzentlirini weten-milleti üchün kargha kelsun, dep emes, yaxshi kün körsun dep saqchi mektepke yaki diniy mektepke béridighanliqining yiltizi xéli chongqur yerde bolsa kerek.
5)Milliy inqilap jeryanida dayim tashqiy küchlerning mudaxilisi we arlishiwélishidin xaliy bolalmiduq! Awropa, Amerika we Ruslar biz xeqni elib-ber kitabini oqughandek asan oquydu. Bizning milliy ang sewiyediki chuwalchaqliqlirimiz dostlarni düshmenge aylandurup qoydi! Dunyadiki bizdin yüz örigen milletler we perde arqisidiki qaranghu küchler ediologiymizdiki dunyagha mas kelmeydighan tereplerni bahane qilip, medeniyitimizdin özlirining pilanigha uyghun kelmeydighan terkiplerni tepip chiqip, bizni ajizlashturiwétish, assimilatsiye qiliwétish we yoqutiwétish objekit qilinghan düshmen milletler qatarigha kirgüzüp qoydi.
6)Biz milliy herkitimizde dayim milliy menpeetni diniy we érqiy menpetimizning axirisigha qoyup kelduq! Uyghur militini merkez qilghan dinlar, medeniyetler we tillar hörmet qilinidighan démokrattik sistémagha sel qariduq! Islam alimi, türük dunyasini ölchem qilip tikken kiyimlerimiz usqinimizgha chong kélip qalghachqa xelqara küchlerning tömür tapanlirida izilip, künning sériqinimu körelmeydighan bichare xeliqqe aylanduq! Birinchi dunya urushining esli meqsidi biz qurimiz dep dayim otturgha qoyuwatqandek dewletlerni yiqitip, dindin, ériqchiliqtin we munarxiy tüzümdin azat bolghan insanperwer, démokratik bir sistimini yer sharida mutleq hakim qilishidi. Awropaliqlar peqet bizni yipimizdin yingnimizgiche etrapliq tetqiq qilghanliqi üchün 200 yildin beri xitaylarning qoli arqiliq bizni tömür musht bilen idare qilip kéliwatidu.
Biz tarixiy sawaqlarni yekünlishimiz lazim! inqilapni dunyani perde arqisida pilanlawatqanlarning ortaq lahiysige uyghun, dunya sistimisigha chüshidighan shekildiki yol xeritisi boyiche élip barmisaq hazirqidek halette yene ming yil qalimiz yaki uzaqqa qalmay bir millet süpitide tarix seyipisidin süpürülüp yoq bolup ketimiz…
7)Tarix bizge kelgende külgün chirayini körsetmidi. Niyitimiz dorust bolmighacha yeni milletlerning hemmisige dostluq, dinlarning hemmisige hürmet we medeniyetlerning hemmisige semimiyet bildürelmigenlikimiz üchün aqiwitimiz yaman boldi. Her qétimqi inqilaplar oxshap ketidighan qismetke duchar boliwatidu! Qeshqeriye dewliti, Ghujilar Inqilawi, Tömür xelipe rehberlikidiki Qomul déhqanlar inqilawi, 1930-yildiki Qomul Hoten we Qeshqeriyede partilighan inqilaplar we 1940-yillardiki weyene 1960-yillardiki eshu inqilaplar…Hemmisi eslide bir dewletni wujutqa chiqiralaydighan küchke sayip bolsimu, dewir we tereqqiyatqa mas kelmigechke émperiyal küchlerning yoqutuwetish objekti bolup qalghachqa toluq ghelbige érishelmigen.
Meselen: Alihan törem hazirqi zaman tariximiz teswirlengen kinoning birinchi qismigha, Ahmatjan Qasimiy qatarliq shir yürek ezimetler bolsa ikkinchi qismigha munasiwetliktur…Gheriptiki perde arqisidiki teshkilat Rusiye bilen Xitayni epchillik bilen ishqa sélip, Tömür Helipe, Huja Niyaz Hajim, Exmetjan Qasimiy qatarliq liderlirimizni u xil shekilde ujuqturghan bolsa, Sabit Dewmullamni, Alihan Töremni, Seypidin Ezizini bu xil shekilde ujuqturiwetken. Belkim Sabit Dewmullam, Alihan Törem we Seypidin Ezizini tirik saqlighanliqida biz bilmeydighan alahiyde bir sir bardur yaki bu öz xelqi teripidin hichqandaq izderiki bolmay waqitning ötüshi bilen özlikidin öchidighan otni bashqa bir meqsette saqlap qalghandur!
Milliy inqilapning istiqbali köpinche xelqara hadisiler bilen baghlinishliq bolidu. Herqandaq bir millet xelqara küchlerning mudaxilesiz we yardimisiz bir dewlet qurghan emes! Milliy inqilapqa bolghan mudaxile we yardem dunyaning yéngi kün tertiwini belgülewatqanlarning tesiri dayiriside bolidu! 1940-yillardiki inqilap 1930-yillarda Hotende partilighan inqilapning eksiche bekraq ruslarning yardimi bilen barliqqa kélip tereqqiy qilghanidi. 30-yillardiki inqilapning jenub teripige engiliye, shimal teripige ruslar qol tiqiwalghachqa, inqilap tuyuq yolgha kirip qaldi. 40-yillardiki inqilapqa bir tereptin ruslar yene bir tereptin amerika qolini tiqiwalghachqa inqilap sépi ikkige bölünüp ketti. 1940-yillardiki inqilapta arimizdiki astirittin amerikigha baghlinip qalghanlarning her türlük pirowikatsiyonliri netijiside baylar sinipi inqilapqa qarshi turup, gomindangchilar bilen birlishishni teshebus qilishti. Keyin inqilap qoshunidiki gheripke baghlanghan küchler bilen ruslargha baghlanghan küchlerning tirikishishi netijiside inqilap rehberliri ruslardin uzaqliship, kommunizimgha qarshi küresh mayilliqini körsetti. Sabit Dewmullam we Alihan Töremning éghir ziyankeshlikke uchrimay hayatining axirghiche türme yaki nazaret astida saq qoyulishi, bizge düshmen bolghan küchlerning istiratégiysi we rayon xaraktérliq ayrim siyasetliri bilen baghlinishliq hadisilerdur! Her ikki qétimliq milliy inqilap qoshunidikilerning inqilap ediologiyiside yüz bergen keyinki basquchlaridiki pikir tereqqiyatidiki hadisiler, inqilapning teqdirini belgüligenlikide hichqandaq shühbe yoqtur! Bu inqilaplarning her ikkisi ruslarning selbiy arlishishi bilen meghlup bolghan bolup, milliy inqilapning meghlubiyiti atalmish xelqara komunizimgha qarshi heriketke baghlinishliq hadisiler bilen téximu köp munasiwetlik bolsa kérek!
Biz dunyaning elite milletliri qatarida bolmighachqa,tarixni biz yaratmighachqa, milletlerning teqdirini biz pilanlimighachqa perde arqisidiki bezi sirliq ishlarni bilmeymiz! Shunisi eniqki biz milletler munasiwiti meseliside intayin köp xtalarni ishliduq.hazirqidek ottura esirgimu yarashmaydighan, dunyada arqida qalghan deyishkimu yarimaydighan, düshmenning menpeeti üchün téximu ishqa yaraydighan keselmen zihniyet inqilawimizgha rehberlik qilidiken hergizmu dewlet qurush ghayisige yetelmeymiz! Dewlet qurush üchün Uyghuristan xelqi bashqidin tughulishi kerek! Dewlet qurush üchün Uyghuristan xelqi maddiy we meniwiy jehettin zor bir iddiywiy inqilapni bashtin kechürmise hergiz bolmaydu! Milletlerning ottursidiki munasiwet Semimiyet, Sadaqet, Söygü we merhemetni telep qilidu.Biz tariximizni özgertiwiteleydighan xeliqler bilen yaxshi-yaman künlerde birge bolmisaq we bu meselide xelqimiz téximu chéchen bolmisa qettiylik bilen késip éytishqa boliduki aqiwitimiz téximu yaman bolidu…
29.11.2017 Gérmaniye