1. Heqiqetning düshmini: Xurapat bolsa heqiqetning yalghanchiliqtinmu küchlükrek bolghan düshmini.
2. Tetür jahan: adette alliqandaq bir mutepekkurning idiyisi özimizningkige oxshimay qalghan chaghda biz uni eyiblep kétimiz; Biraq, uning idiyisi özimizningkige oxshap qalghan chaghda andin uni eyiblisek téximu eqilge uyghun bolar idi.
3. Xasliqi bar adem: bir ademning pirinsip boyiche ish körüshi emes, belki öz mijezi boyiche ish körüshi u ademni özige xas xaraktérge igidek qilip körsitidu.
4. Zörüriyet: bir ademde töwendiki ikkisining biri bolmisa bolmaydu : ya bolmisa tughma mulayim mijez, ya bolmisa sen’et we paraset teripidin mulayimlashturulghan mijez.

5 . Nersilerge bolghan qizghinliq: özining qizghinliqini ilim-pen, wetenning güllep yashnishi, meripetchilik, sen’et qatarliq  nersilerge béghishlighan ademde bashqa ademlerge nisbeten tüzük qizghinliq qalmaydu, hetta biz dewatqan bashqa ademler del ashu nersilerni namayan qilip biridighan alim, siyasi’on, peylasop we sen’etkar bolghan teqdirdimu shundaq bolidu.

6. Herikettiki salmaqliq: xuddi sharqiratmining süyi peske chüshüp bolghandin kiyin bara-bara astilap, kéngiyip tinch aqqan’gha oxshash, ulugh zatlarmu iradisining küchlük hayajanni bésip turup salmaq heriket qilidu.

 

7. Tiyiz: bir nersini shu nersining eng chongqurliqighiche chüshen’gen adem u nersige dawamliq sadaqet körsitelmeydu. Chünki u nersining chongqurluqi yoruqluqqa élip chiqilghan haman, uningdiki rezil tereplermu billila yoruqluqqa chiqidu .
8. Idi’alizimchilarning xam xiyali: barliq idi’alizimchilar özining qiliwatqan ishini bashqilarning qiliwatqan ishidin xélila ulughwar dep tesewwur qilidu; Biraq , ular özining qiliwatqan ishni ronaq tapquzimen deydiken choqum bashqa kesiplerge lazim bolidighan sésiq gende-süydüklerge öziningmu éhtiyajliq bolidighanliqigha ishinishni xalimaydu .
9. Özini bilish: ademde öz özige qilinidighan hujumigha qarita intayin mustehkem bir mudapi’e qorghini bolidu, adette u peqet bu qorghanning sirtqi yüzinila köreleydu; Dostliri yaki düshmenliri qorghan ichidiki xa’in’gha aylinip uni mexpiy yol bilen heqiqiy qorghan’gha bashlap barmisa, u bu heqiqiy qorghanni menggü bayqiyalmaydu.
10. Muwapiq kesip: egerde kishiler özi qiliwatqan kesipning bashqa kesiplerge qarighanda téximu muhimraq ikenlikige ishinelmise, u halda u bu kesipni dawamlashturushqa amalsiz qalidu; Ayallar özining söyginige qaritamu mushundaq oyda .

11.aliyjanap roh: omumen qilip éyitqanda, aliyjap bolghan rohiyet yaxshi teb’iyetlik bolup, uningda bashqilargha bolghan gumanxorluq we ishenmeslik yoq yaki az bolidu; Del mushu sewebtin,  nepsaniyetchilik bilen muweppeqiyet qazan’ghan hakawur kishiler aliyjanap  rohni pes köridu .

12. Nishan we yol: nurghun kishiler yolgha chiqqandin kiyin shu yolda jahilliq bilen ching turiwalidu, emma öz nishanida unchilik ching turalmaydu.
13. Shexsiy hayatning kishini ghezeplendüridighan yéri: özige xas shexsiy ölchem boyiche yashighan her qandaq kishi da’im bashqilarni qattiq ghezeplendüridu, chünki u kishining öz-özige bolghan adettin tashqiri telipi we mu’amilisi sewebidin, bashqilar özini bekla adettiki ademdek hés qilip töwen orun’gha chüshüp qalidu.
14. Ulughluqning imtiyazi: ulugh kishiler eng erzimes sowghattinmu cheksiz xushalliq tapalaydu. Mana bu ularning imtiyazi .

15: bilip-bilmey ésil bolup qilish: egerde bir kishi he désila bashqilardin bir  nerse ündürüwélishqa emes belki bashqilargha özini béghishlashqa könüp qalghan bolsa, u halda u kishi özimu bilip-bilmey ésil bolup qalidu .

16.qehriman bolushning sherti:  egerde bir kishi qehriman bolimen deydiken, undaqta uning hazirqi reqibi bolmish yilan awal ejderhagha aylinishi kérek; Undaq bolmaydiken, uni qehriman qilidighan’gha tüzükrek reqib kemchil bolup qalidu .

17. Dostluq: behirlinilgen hésdashliq we échinish emes, belki behirlinilgen xushalliqla dostlarni dost qilidu .
18. Kötürülgen we peseygen dolqundin paydilinish: heqiqiy ilimge érishish üchün, kishiler özining ichki dunyasida kötürülgen, shundaqla ularni melum bir nersige bashlighan dolqundin paydilinishni bilishi kérek ; Oxshashla, melum bir basquchqa kelgende pesiyip ularni shu nersidin yiraqlashturidighan dolqundin paydilinishnimu bilishi kérek.

19 .öz-özidin xushalliq tépish: kishiler «kespingdin xushalliq tap » déyishidu. Biraq heqiqet bolsa «kesipni waste qilip turup öz-özidin xushalliq tépish.»

20. Kemter adem: bashqa kishilerge kemterlik bilen mu’amile qilidighan adem , hamini bashqa nersiler (dölet , jem’iyet , insaniyet yaki dewr) ge tekebburluq bilen qaraydu . Bu ularning öch élishi.
21. Hesetxorluq: hesetxorluq bolsa insan rohining ewriti. Bundaq oxshitishni yenimu bekrek « oxshitish » mumkin .
22. Bizarliq: bizarliq bolsa bedendiki bir xil késellik bolup, bizni bizar qilghan nersini menbesidin yoq qilghan teqdirdimu, bizarliqning özi shuningliq bilen tügimeydu.

23 .eng yaxshi niqablan’ghan saxtipezlik: özi toghrisida zinhar söz achmasliq bolsa nahayitimu yaxshi niqablan’ghan saxtipezlik  .

24.heqiqetning wekili: heqiqetni sözlesh xeterlik bolghan chaghda emes, belki heqiqet tétiqsizliship mezzisi qalmighan chaghda, uning qoghdighuchisini tépish eng  teske toxtaydu.

25. Düshmen’ge yoluqqandinmu bekrek awarigerchilik: melum sewebler tüpeylidin, tayini yoq kishiler «he» dep qoysa bizning «hu» dep egishishimizge toghra kelgende, ular bizning tepekkurimizni düshmendinmu bekrek qiynaydu.
26. Tebi’et qoynida: biz keng tebi’etning qoynigha kérip kétishni bekmu xalaymiz . Chünki biz toghrisida tebi’etning héchqandaq köz qarishi yoq.

27 .her bir adem bir nerside bashqilardin üstün: medeniy jem’iyette, her bir adem özini kem dégende bir sahede bashqilardin üstün turidighandek hés qilidu; Mushuning özi barliq yaxshi niyet we aq köngüllükning asasi. Shundaq qilip bashqilarning yardimini qobul qilghanda u xijilchiliq hés qilmaydu; Chünki melum bir xil ehwalda umu bashqilargha yardemde bolalishi mumkin.

28. Tesellige muhtaj bolushning sewebi: birer yéqinimiz alemdin ötkende, biz he dégendila bashqilarning tesellisige muhtaj bolimiz; Tesellige muhtaj bolushimiz qayghu-hesritimizni yenggillitish üchün emes, belki qayghu-hesritimizning shunchiwala asan we téz yenggillep qalghanliqigha bir asas tépish üchün .

29.öz  eqidisige sadaqetmen bolush: nurghun ishlarni qilishni könglige pükken adem, özining adettiki köz qarishini özgertmey dégüdek yashaydu ; Melum   bir iddiye üchün xizmet qilidighan her qandaq ademmu shundaq qilidu, u ezeldin shu idiyening özini tekshürüp körmeydu, undaq qilidighan’gha uning cholisi yoq. Derweqe, hetta shu idiyeni muhakime qilishni tesewwur qilishqimu uning qiziqishi yoq .

30. Exlaq we miqdar: bir ademni bashqa bir ademge qarighanda exlaqliq déyish peqetla uning meqset nishanining miqdar jehettiki bekrek chongluqigha qaritilghan . Héliqi «bashqa bir adem » özini ushshaq-chüshshek ishlargha gol qilip yürgenliki üchünla töwen körülidu.
31. Hayatliqning mehsulati bolghan hayat: bir kishi özining ilmini qanchilik derijide béyitip, qanchilik derijide chongqurlashturmisun, meyli u öziche özining parasitini qanchilik derijide obiyéktip hés qilmisun, axirqi hésabta uning érishidighini peqetla özining terjimhalidin ibaret .
32. Polattek muqerrer heqiqet: tarixtin qarighanda, insanlar atalmish «polattek muqerrer heqiqet » ning polatmu emes, muqerrermu emeslikini bilip yetti .
33. Bashtin ötken tejribe: bir nersining «eqilge uyghun emes»liki uning mewjut emeslikining ispati emes, belki uning mewjutliqining bir sherti.

34.heqiqet: bu ay bu künlerde künlerde héchkim «jan’gha zamin heqiqet» sewebidin ölüp qalmaydu, chünki zeher qayturghuch dégen jiq.

35. Eng eqelliy közitish: heqiqetni ilgiri sürüsh bilen insaniyetning bexit sa’aditini qolgha keltürüsh arisida héchqandaq aldin békitilgen muqerrer maslishishchanliq yoq .
36. Insanning qismiti: chongqurraq oylan’ghanliki adem shuni bilip yitiduki, meyli chiqarghan hökümde yaki qilghan ishida bolsun, u her waqit xata .
37. Séhriger heqiqet: bir chaghlarda xataliq haywanlarni insanlargha aylandurghan idi; Bügünki künde heqiqet insanlarni qaytidin haywan’gha aylandurwételermu?
38. Medeniyitimizning xetiri: medeniyetni medeniyet yoli bilen weyran qilidighan bir zamanda yashawatimiz.
39. Ulughluq démek yol körsitish dimektur: her qandaq derya éqini peqet özigila tayinip emes, belki nurghun tarmaq éqinlarni özige qoshuwélip algha qarap éqishqa tayinip andin ulugh we büyük bolidu. Ulugh rohlarmu mushundaq. Muhim bolghini uning yol körsitishi; Shuningdin kéyin bashqa rohlar mushu yolgha qarap qoshulup mangidu. U rohlarning tughma talanti barmu-yoq, bu muhim emes .
40. Ze’ipleshken wijdan: özining pütkül insaniyet üchün neqeder muhimliqi toghrisida bolushiche gep sétip yürgen kishilerning adettiki élim-bérim ishliridiki wediside turush we kélishmge ri’aye qilish qatarliq jehetlerdiki wijdani tolimu ze’ip kélidu .
41. Söyülüshni xalash: bashqilardin özini söyüshni telep qilish uchigha chiqqan tekebburluq.
42. Bashqilarni mensitmeslik: bir bolsa öz meqsitini ishqa ashurush üchün hemme kishige keng qorsaqliq qilish, bir bolsa zadila keng qorsaqliq qilmasliq bashqilarni pes körüshning eng roshen ipadisi.
43. Jidelxorning shagirti: kishilerni öz-özidin ghezeplendürüp öz-özige öch qiliwétidighan her qandaq bir ademning keynidin da’im bir top kishiler egiship yüridu.
44. Untughaqliq: tepekkurgha hérismen kishiler özining béshidin ötken ishlarni asanla untup qalidu, biraq shu ishlar peyda qilghan tepekkurning özini untup qalmaydu.
45. Bir pikirde ching turush: bir bolsa shu idiyeni özi oylap chiqqanliqtin öz-özidin pexirlen’genliki üchün, bir bolsa shu iddiyeni tiriship-tirmiship aran dégende chüshiniwalghanliqi üchünla, kishiler shu idiyege rodupaydek chaplishidu ; Shundaq qilip, melum xil idiyede ching turush peqet we peqet shöhretperesliktinla ibaret xalas.
46. Yoruqluqtin qéchish: yaxshiliq qilghanlar bilen yamanliq qilghanlar oxshashla alaqizadilik ichide yoruqluqtin qachidu: yamanliq qilghanlar yamanliqining ashkarilan’ghandin kéyin jazalinip azap-oqubet tartishidin qorqidu; Yaxshiliq qilghanlar bolsa yaxshiliqi ashkarilan’ghandin kéyin özining yaxshiliq qilishtin tapqan xushalliqining shuningliq bilen tügishidin ensireydu . Chünki yaxshiliqning ashkarilinishidin kelgen shöhretpereslik bilen yaxshiliq qilishtin kelgen xushalliq bir biri bilen esla pétishmaydu.
47. Bir künning uzunluqi: egerde bir ademning sighdurushqa tégishlik nurghun ish-küshliri bar bolsa, undaqta bir künningmu yüzligen yanchuqi bar, hemmini sighduriwételeydu.
48. Talantliq zalim: eger roh bir xil yawayi arzu hewesning türtkiside toxtimastin özini zalimliqqa ündise hemde bu xil ottek qizghinliq dawamlashsa, undaqta, sen’et we siyasettiki anchikim talantliqlarmu axirigha kélip tosalghusiz bir teb’iy küchke aylinidu.
49. Düshmenning hayati: düshmen bilen küresh qilish üchünla yashaydighan kishilerge nisbeten éytqanda, düshmenning hayat turushi ular üchün paydiliq.
50. Téximu muhim: chüshendürülüshke amalsiz, müjmel mesililer chüshendürülgen, éniq mesililerge qarighanda téximu muhim dep qarilidu.

51 . Mulazimetni bahalash: bashqilar teminligen mulazimetni bizge qanchiliq qimmiti barliqi bilen emes, belki shu mulazimetke ularning qanchilik baha chaplighanliqi bilen bahalaydikenmiz.

52. Bexitsizlik: bexitsizlikni shu qeder shereplik hés qilimizki, xuddi bext we xushalliq bolsa yüzekiylik, iradisizlik we peskeshlikning alamitidek, birersi bizge «siz némidigen bexitlik » dégen haman reddiye bérip kétimiz.
53. Qorqunchning xiyali obrazi: bir adem hasirap-hömüdigen halda chidashliq bérelmey dep qalghanda, zeherxende ademsiman jinlar uning öshnisige miniwaldi.
54. Kishini bizar qilidighan reqibning qimmiti: bezide bizning melum bir idiyide ching turushimizning birdinbir sewebi shuki , mushu idiyining reqibi bizni ajayip bizar qilidu .
55. Kesipning paydisi: bir xil kesip bizni héchnimini oylimas qiliwétidu, mana bu uning eng zor paydisi. Chünki kesip dégen bir qorghan bolup, dunyaning teshwish we ghem endishisi dégenler bizge hujum qilghanda, biz shu qorghanning keynige chikineleymiz .

56.talant: bezi kishiler özige bek chong nishanlarni békitiwetkenliki üchün, uning talanti emeliyette bar bolghinidin kichikrek körünidu .

57.yashliq: yashliqtiki chaghlar kishini yirgendüridu. Chünki u chaghlarda birer ishni bashqa élip chiqish  mumkin bolmayla qalmastin, eqilghimu uyghun emes.

58. Bek ulugh nishan: jama’et aldida özining ulughwar nishani barliqini jakarliwetken adem, kéyin özi yalghuz qalghanda bu nishan’gha yételmeydighanliqini hés qilidu, biraq uningda bu nishanni ochuq ashkare qayturuwalidighan jasaret bolmighanliqtin, muqerrer yosunda bir saxtipezge aylinidu.
59. Éqinda: küchlük éqin nurghun tash-shéghillarni we shax-shumbilarni éqitip mangidu; Büyük rohlarmu nurghun hamaqet we xunük rohlarni özige jelip qilidu.
60. Idiye erkinlikining xetiri: eger bir kishi özining idiyisini erkin qilish üchün tiriship-tirmashsa, undaqta uning hés-hayajanliri we hewes-xahishlirimu bu xil erkinliktin menpe’etlinishni mexpiy ümid qilidu.
61. Rohning körünüshi: eger biraw tepekkurgha hérismen bolsa, uning chirayila emes, bedinimu güzelliship kétidu.
62. Anglash we körüsh quwwiti nachar: körüsh quwwiti nachar kishilerning köridighini haman bashqilarningkidin az bolidu; Anglash quwwiti nachar kishilerning anglaydighini haman bashqilarningkidin köp bolidu.
63. Shöhretpereslikning xushalliqi: shöhretperes kishiler bashqilardin üstün turushnila emes, belki özini bashqilardin üstün hés qilishnimu arzu qilidu, shunglashqa u bashqilarnimu, özinimu aldashtin yanmaydu. U bashqilarning özige qandaq qarishigha emes, belki bashqilarning qarishigha özining qandaq qaraydighanliqigha bekrek köngül bölidu.
64. Bashqiche shöhretpereslik: özini chong chaghlaydighan kishiler aghrip qalghanda téximu shöhretperes bolup kétidu, chünki u sirtqi dunyadiki kishilerning özige bolghan bahasi arqiliq özining késel jeryanida yoqitip qoyghanlirini toluqlimaqchi bolidu.
65. Parasetlik adem: paraset izdep yürgen ademning parasiti yoq.
66. Teshekkürning arghamchisi: shundaq qul rohlarmu barki, bashqilarning özige qilghan yardimini ömür boyi untuyalmay, axirqi hésabta özini teshekkürning arghamchisi bilen boghup öltüridu.
67. Bisharetchilik hüniri: adettiki kishilerning ish-herikitidin aldin bisharet bérish üchün, biz ularni «ongushsiz shara’ittin qutulush yolida imkanqeder az zéhnini serp qilidu» dep perez qilishimiz kérek.
68. Birdinbir insaniy hoquq: en’enidin chetnigen kishi en’ene dahiylirigha atalghan nezir-chiraghdiki qurbanliqqa aylinidu; En’enide ching turghan kishi en’enining quligha aylinidu. Bu ikki xil ehwalning her ikkilisi halaketke bashlaydu.
69. Haywandinmu pes: bir adem awazini qoyup bérip külgen chéghida, uning qopalliqi barliq haywanlarni bésip chüshidu.

70.yüzeki bilim: melum xil chet’el tilini azraqla sözliyeleydighan ademning buningdin tapidighan xushalliqi bu xil tilni toluq sözliyeleydighan ademningkidin köp bolidu; Kishilerning bilishi yüze bolghansiri bilishtin shunche shadlinidu.

71.xeterlik yardem: shundaq ademlermu barki, bashqilargha yardem qilish üchünla ular kishilerning hayatini qiyinlashturiwétidu. Xristiyan murtliri buning misali.

72. Tirishchanliq we mes’uliyetchanliq: tirishchanliq bilen mes’uliyetchanliq bir-birige düshmen. Tirishchanliq pishmighan méwini üzimen dep turuwalidu, mes’uliyetchanliq bolsa méwe shéxida turiwérip sésip ketküche uni üzmeydu.
73. Guman: özimiz sighdurushni xalimighan ademlerdin gumanlinip baqimiz.
74. Purset yoq: bezi kishiler özi ümid qilghan yosunda yaxshi bolush üchün bir ömür peyt kütidu.
75. Dosti yoq: kishilerning dostining yoqluqi ularning tekebburluqi we hesetxorluqidin bolidu. Nurghun kishilerning dostining bolghanliqi peqetla dostida heset qilghudek nersining yoqluqini ipadileydu xalas.
76. Köp xilliqning xetiri: bir xil talantning köp bolushi bir xil talantning az bolghinidin xeterlik; Üch putluq üstel töt putluq üstelge qarighanda muqim turidu.
77. Ülge: özini bashqilargha nemune qilip tiklep bermekchi bolghan adem choqum öz pezilitige azdur-köptur hamaqetlikni qoshuwétishi kérek. Shundaq bolghandila andin bashqilar uningdin öginipla qalmastin, belki yene uningdin éship kételeydu, bu kishiler tolimu yaqturidighan bir ish.
78. Nishan’gha aylinip qilish: köpinche halda, bashqilarning bizge yaghdurghan zeherxende gep sözliri emeliyette bizge qaritilghan emes, belki ularning bashqa alliqandaq sewebler tüpeylidin ghezeplen’genliki yaki yirgen’genlikining ipadisi.
79. Asanla ten bérish: eger bir adem ötmüshni yirginchlik dep tesewwur qilishqa adetlen’genla bolsa, undaqta uning arzusining ishqa asmasliqi uni jiq xapa qilalmaydu.
80. Xeter ichide: bir mashinining soquwétishidin özimizni ongushluq qachurup uh dep turghan ashu deqiqide, bizning yene bir mashina teripidin soquwétilish éhtimalliqimiz eng chong.
81. Muhebbet we nepret: muhebbet we nepretning özi esli qarighu emes, ularni özliri élip yürgen ot qarighu qilidu.
82. Düshminidin paydilinish: özining heqiqiy qimmitini jahan’gha toluq bildürelmigen kishi qatrap yürüp özige düshmen izdeydu, andin «mushu düshmenni yengsemla jahan méning qimmitini tonup yétidu» dep özige teselliy béridu. Shundaq qilip uning jasariti urghup ishenchisi ashidu.
83. Töwe qilish: melum bir kishining aldida gunahimizgha iqrar bolup töwe qilghandin kéyin, biz gunahimizni untuymiz, biraq töwimizni anglap olturghan kishi gunahimizni untumaydu.
84. Yalqun ichidiki xunüklük: ot yalquni özining ichini sirttiki nersilerni yorutqandek yorutalmaydu; Danishmenlermu shundaq.
85. Özimizning qarishimiz: kishiler bizdin melum nerse toghrisidiki köz qarishimizni sorap qalsa, kallimizgha birinchi bolup kélidighini heqiqiy özimizning qarishimiz emes, belki en’ene, ijtima’iy orun yaki kélip chiqishimiz bizge ögetken köz qarash. Özimizning heqiqiy köz qarishimiz bizge asanliqche ayan bolmaydu.
86. Séhirlik shöhret: hawarayi toghrisda aldin melumat birip 3 qétim uda toghra chiqip qalghan adem rohining chongqur qatlamlirida özining bisharetchilik hüniri barliqigha chinpütüp qalidu. Bizning shöhretpereslikimizni qandursila, uning séhir-jadu yaki gheyriy eqildin kelgen nerse ikenliki bilen hésabliship olturmaymiz.
87. Yérim-yarta bilish: yérim-yarta bilim pütün-sürük bilimge qarighanda bekrek muweppiqiyet qazinidu, chünki yérim-yata bilim shey’ilerni eslidiki halitidin addiylashturup körsitidu, shundaq qilip tolimu chüshinishlik hem qayil qilarliq idiyelerni keltürüp chiqiridu.
88. Shehid (heqiqet yolida qurban bolghuchi): shehidning shagiriti shehidtinmu bekrek azab chékidu.
89. Hayatliq sa’iti: hayatliq tolimu kemdin kem uchraydighan, bibaha hem ulugh bolghan yigane deqiqilerdin shundaqla bu deqiqilerning arisidiki cheksiz bolghan bosh waqitlardin teshkil tapidu, ariliqtiki bu waqitlarning eng yaxshiliriningmu peqet sayisila kallimizda qipqalidu. Muhebbet, bahar pesli, güzel mélodiye, taghlar, ay, déngiz qatarliqlar eng köp bolghandimu peqet birla qétim bizning chin yürikimizge sözliyeleydu. Nurghun kishiler bundaq deqiqige érishelmeydu, ularning hayati peqetla chin hayatning güzel simfoniyesining ariliqidiki bir bosh waqit xalas.
90. Bir kündiki tunji tepekkur: her bir künni yaxshi bashlashning eng toghra usuli bolsa mushu künde özining héch bolmighanda birer ademge xushalliq ata qilalash-qilalmasliqi üstide tepekkur qilish. Eger kishiler her küni seher turup du’a-tilawet qilishning ornigha mushu ishni qilghan bolsa, insanlarning küni köp yaxshilip kétetti.
91. Peylasopchaq: eger biz melum bir mutepekkurning idiyisi bilen yéngila uchrashqan bolsaq, undaqta yolda méngiwatqan waqtimizda özimizni xuddi pütünley yéngilinip qalghandek, ulughliship ketkendek hés qilimiz, chünki biz uchratqan kishilerning hemmisi bu idiyeni uqmaydu, shuning bilen biz barliq nersilerge yéngi ölchem bilen höküm chiqirimiz; Özimizche melum bir qanunni bilgendin kéyin choqum sotchidek heriket qilishimiz kérektek oylap qalimiz.
92. Söyüshni öginish: biz söyüshni, aq köngüllükni hem mulayimliqni öginishimiz kérek, buni kichik waqtimizdin bashlishimiz kérek; Eger muhit yaki ma’arip bizge bu xil terbiyeni bermise, bizning rohimiz qaghjirap méhir-muhebbetlik kishiler ijad qilghan yéqimliq keshpiyatlardinmu behirlinelmeydighan halgha chüshüp qalimiz; Shuninggha oxshash, eger biraw rawurus bir nepretlen’güchi bolushni xalisa, öchmenliknimu öginishi we yétildürüshi kérek. Undaq bolmaydiken, nepretning biximu barghansiri soliship qurup kétidu.
93. Erkin tepekkurning xetiri: erkin tepekkurning huzuri xuddi qishqaqni qashlighan chaghdiki huzurgha oxshaydu; Qichishishqa chidiyalmay qashlaymiz, deslepte rahet hés qilimiz, andin qashlighan jaydin bir yara éghizi peyda bolidu, bu yara aghrip aram bermeydu; Axirqi hésabta erkin tepekkur bizning hayatliq pozitsiyemiz we kishilik alaqimizgha parakendichilik sélip bizni qiynaydu.
94. Hazirdin sughurulup chiqish: köz aldimizdiki hayattin anche-munche özimizni tartip élip, qedimiy zamanlardiki dunyagha qarap shungghushning paydisi chong: qedimki dunyada turup hazirqi dunyagha qarighinimizda, biz uning toluq shekilini tunji qétim körüp yétimiz. Shuning bilen uninggha qayta yéqinlashqinimizda, bizni uni ezeldin uningdin ayrilip baqmighanlargha qarighanda obdanraq chüshineleymiz.
95. Qurbanliq: kichik qurbanliqtin chong qurbanliq yaxshi. Chünki bizning bergen qurbanliqimiz chong bolghanda, öz-özimizge choqunush arqiliq qurbanliqning ornini toluqliyalaymiz, biraq qurbanliqimiz kichik bolghanda, bundaq qilishqa amal bolmaydu.
96. Ah, woltér! ah, adimiylik! ah, galwangliq! heqiqetke we heqiqet izdigüchilerge deydighan gep bar. Eger izden’güchiler bekla adimiyliship ketse, «yaxshiliq qilish üchünla heqiqet izdise», méning deydighinim, ular héchnéme tapalmaydu.

Neshirge Teyarlighuchi: Memtimin Obul