Autori: Mehmetimin Hezret
Bürküt ömri uzun bolghan qushlar jinisigha kiridu. Bezi bürkütler 70 yashqiche yashaydu. Türk, in’giliz, fransuz, gérman… milletliri arisida bürkütning qayta tughulushi toghruluq tesirlik bir hékaye bar; Bürkütler 40 yashqa kirgende tumshuqi uzirap ichige égilip qalghachqa owni choqulash qabiliyitini yoqitip qoyidu. Tirnaqliri heddidin ziyade uzirap ketkechke owni penjiside changgallap tutalmaydu. Bürküt 40 yashqa kirgende qanatlirimu paxpiyip buzulup kétidu. Uchqanda bir birige kiriship ketken qanatliri tekshi échilmaydu. Shunga kök yüzide égiz uchalmaydu we tutqan kichik oljilarnimu kötürüp uchalaydighan küchidin mehrum bolup qalidu
Rohi chüshken, hayatqa bolghan ümidini yoqatqan bürküt, yaki ölümini kütüp yétish weyaki qayta tughulup ömrini yene 30 yil uzartish toghrisida qarar qilishqa mejbur bolidu. Qayta tughulush déyilgen muddet intayin musheqqetlik we bekmu azabliq 150 künlük chidighusiz bir jeryanni öz ichige alidu. Qayta tughulushqa qarar bergen bürküt eng axirqi oljisini élip insan ayaq basalmaydighan, hetta herqandaq qushmu ulishalmaydighan yüksek tagh choqqisigha uchup bérip qattiq qiya tash üstige qonidu. Bürküt aldi bilen, uzirap kérekke kelmes bulup qalghan tumshuqidin qutulush üchün tumshuqini qiya tashqa urushqa bashlaydu. Qiya tashni qattiq choqulawergen bürküt aghriq azabidin hoshidin kétidu. Hoshigha kelgende tumshuqini tashqa urushni yene dawamlashturidu. Bürkütning bigizdek mezmut tumshuqi sunmighachqa éghiz,burni qan bilen bulghinip kétidu. Bürküt köp qétim hoshidin ketsimu, tumshuqidin qanlar éqiwatsimu, tumshuqini tashqa urushni dawamlashturidu we axiri tumshuqini sundurup chiqiriwétidu. Bürküt tumshuqining ösüp chiqishini kütidu. Yéngi tumshuqi chiqip kücheygende üsüp ketken kélengsiz tirnaqlirini choqulap chiqirishqa bashlaydu. Tirnaqliri qanap ketsimu, aghriq azabigha berdashliq bérelmisimu, bürküt tirnaqlirini choqilashtin waz kechmeydu. Axiri tirnaqlirini bir birlep chiqirip tashlaydu. Kona tirnaqliridin qutulghan bürküt endi paxpiyip kérekke kelmes bolup qalghan qanatlirini bir, birlep yulushqa bashlaydu. Qanat, quyruqlirini yulup tüksiz bachkidek bolup qalghan bürküt xilwet bir ugigha yoshurunup, etraptin üshshaq, chüshshek janliqlarni tutup yep qanat, quyruq, tirnaqlirining üsüp chiqishini kütidu
Bürküt tagh choqqisidiki qiya tashqa qon’ghan kündin 5 ay ötkendin kéyin ”qayta tughulush“ dep atighinimiz yéngilinish jeryani tamamlinidu. Qiranliq küchige tekrar érishken bürküt buningdin kéyinki 30 yilliq hayatini ghalipliq bilen yashash üchün tekrar kök yüzige kötürülidu
Bügünki uyghur milliti, 40 yashta azabsiz ölüm bilen azabliq yéngidin tughulushning birini tallashqa mejbur qalghan bürkütke oxshaydu. Yéngidin tughulush ene shundaq chidighusiz jismani we rohi azab sinaqlirigha duch kélidighan bir jeryandur. Eger uyghur milliti duch kéliwatqan yéngi we xeterlik ijtima’i muhittin saq, salamet qutulup chiqip milliy hayatini dawamlashturush iradisi bolidighan bolsa, aldi bilen wetenperwer uyghur ziyaliyliri bu hayat – mamatliq küresh istiratigiyesining sxémisini sizip chiqquchilar we bu azabliq yéngilinish jeryanining awan’gartliri bolishi kérek. Herbir angliq uyghur perzenti, shundaqla weten sirtidiki her bir uyghur teshkilati özini yéngilimay turup yéngi milliy bohran’gha qarshi ulugh millitimiz üchün qoghdinish qalqini hasil qilishimiz mumkin emes
Tolghaqsiz toghulush yoqtur. Asmanning tolghiqi guldurmama, netijisi yamghurdur. Anining tolghaq peryatliri buwaqning ingirighan sadasi bilen tengla pesiyidu. Tughulush yéngiliqtur.yéngiliq hayat démektur. Bürkütning hékayisi, sheylerning oz ozini yéngilash arqiliq hayatiy kuchke qayta érishishning eng tipik olgisidur. Qoyashtin qorqqan shepereng peqetla kéche qarangghuliqida yashashqa mehkumdur
Yéngidin tughulush tejribisini aldi bilen del mushu kunlerde munixta toplan’ghan ”dunya uyghur qurultiyi“ özini yéngilash bilen xelqimizge ülge yaritalarmu? Bu, ularning yéngilinish azabigha berdashliq bérish, bérelmeslik iradisige baghliq
Héch bir shexis teshkilattin, héch bir teshkilat millettin ustun emes!
Tengritagh Akademiyesi 