– Timur Kocaoğlu
1. OĞUZ grubu dilleri kendi içinde daha kolay konuşup anlaşabilir. Türkiye Türkleri ile Azerbaycan,Gagauz ve Uygur Türkleri %80 oranında kolay konuşup anlaşabilir. Türkmenistan Türkmenleriyle bu oran %60’a düşebilir.
2. UYGHUR grubundan Özbeklerle Uygurların konuşup anlaşma oranı %95’dir.
3. KIPÇAK grubundan 12 Türk boyu arasındaki oran dillere göre en az %60 ile en çok %80’a varır.
4. OĞUZ grubundan yalnız Azerbaycan Türkleri ile Türkmenler, KARLUK grubundan Özbekler ile Uygurlar, KIPÇAK grubundan Kırım Tatarları, Tatarlar, Kazaklar, Kırgızlar, Nogaylar, Karakalpaklar, Karaçay-Balkarlar, Kumuklar yer alır / Bu 12 Türk boyu karşılaştığında biriyle en kolay konuşup anlaşabilir. Oran %60 ile %80 arasında değişir.
5. KARLUK-KIPÇAK grupları arasında anlaşma oranı %60 ile %85 arasında değişir.
6. Biriyle en iyi şu 4 Türk boyu kolay konuşup anlaşabilir: Tatar, Özbek, Uygur, Kazak, Kırgız, Türkmen: oran %85 (Tatar-Özbek-Uygur) ile %70 (Tatar-Özbek-Uygur, Kazak, Kırgız), %60 (Türkmen katıldığında) değişir.
7. Altay, Tuva, Hakas Türkleri Karluk ve Kıpçak boylarıyla %40 ile %60 arasında konuşup anlaşır. Ancak, Altay, Tuva, Hakas Azerbaycan Türkmen ile %30, Türkiye Türküyle bu oran %20’ye düşer (1 saatlik sürede).
8. Saha (Yakut) ile Çuvaş Türkçelerini konuşanların ise başka Türk dil kollarını konuşanlarla 1 saat içindeki anlaşma oranı ise, en çok %05’tir. Ben en az 8 Türk dili kolunda çok kolay, 14’ünde biraz güç anlaşsam, bile bir Yakut ile Çuvaş ile biraz konuşabilmem için onlarla en az 1 ay yaşamam gerekir.
— Yukarıdaki yüzdeler kesin bilimsel deneylere dayalı veriler değildir, bu bütünüyle benim kişisel 40 yıllık gözlemlerime dayanır. Benim tek özelliğim İstanbulda doğuop büyümem, ancak evde anam-babamla Özbekçe konuşabilmiş olmam, 4-12 yaşlar arasında çok sayıda Özbekçe şiiri ezberlemiş olmam), sonra gençlük yıllarımda istanbuldaki Kazaklarla oldukça çok görüşmüş olmam, sonra gençlik-orta yaşlar arasında Özbek-Uygur-Kazak-Kırgız-Tatar-Başkort-Türkmen-Azerbaycan Türkü ile 20 yıl aynı iş yerinde çalışmış olmam, Master ve doktoramda ağırlıklı olarak Kazakça-Özbekçe-Uygurca edebiyat eserlerini okumuş olmam,Türk dilinin bütün kollarıyla 40 yıldır çalışıyor olmam.
— Bu yüzden bu saydılarımı bilimsel gözlem-deneyler sonucu değil, benim kendi kişiysel gözlemlerime dayalı olduğunu unutmayın. Bu oranlar başka kimselere sizlere göre değişik olacaktır kuşkusuz smile ifade simgesi
* HANGİ TÜRK BOYLARI BİRBİRİYLE 1 SAAT İÇİNDE KOLAY KONUŞABİLİR/ANLAŞABİLİR %60-80 ORANINDA? (KİŞİSEL GÖZLEM/BİLİMSEL DEĞİL!) .
Timur, 18 Şubat 2015
Tengritagh Akademiyesi 