Insanning Ikkinchi Qétim Tughulushi We Edebiyat-Sennet!

Nefise we Sennet
Qizim Nafise Atahangha…
Tughulup qalghanliq hayat qélishining bishariti emes!Adem ilim-pen, edebiyat, pelesepe we sennet tereplerdiki terbiyelinishi arqiliq özini özi ikkinchi qétim yene yéngibashdin  tughup chiqidu.Qizim Nafise Gérmaniyening dewletlik sennet muziyisini ekiskursiye qilghanliqingizdin aile boyinche xursen bolduq!Chünki edebiyat-sennet we pelesepe insanning nezer dayirisini barghanche kéngeytip hür we musteqil yashash iradisini küchlendüridu!

Edebiyat-sennet we pelesepe keng we tar menidiki edebiyat-sennet we pelesepe, dep ikkige ayrilidu.Heliq arisida Edebiyat-sennet we pelesepe qatarliqlarning anglami tar menidikisi bilen cheklengen bolup, u penlerning kesip ehli adette Edip yaki edebiyatchi, sennetkar yaki sennetchi we peylasop  yaki pelesepichi, dep ayrilghan. Tebéiyki edip bilen edebiyatchining, sennetkar bilen sennetchning, pelesepichi bilen peylasopning arisida asman-zemin periq bar.

Bezilerning neziride poiziye, piroza, muzika, ussul, heykeltirashliq, keshtichilik, neqqashliq  we mimarliq qatarliqlardin bashqa  matimatika, astirnomiye, himiye we tibabetmu bir sennettur yene bezilerning neziride pelesepe eng chong edebiyat shundaqla eng chong sennettur….

Edebiyat- Sennettin behirlinish, zoqlinish we hozurlinish bir shexis, bir aile we bir jemiyette kam bolsa bolmaydighan hadise bolup, u ilgiridn bashlap bir milletning medeniyet sapasini ölcheydighan shertlerning birinchisi bolup keldi.Bu menidin élip éyitqanda her bir jemiyet ezasining edebiyat-sennet bilen bolghan munasiwiti qéchip qutulghusiz derijide qoyuq we zich baghlinishqa ige bolghan murekkep bir hadisedur!
Bir milletning güllep yashnishi, ronaq tépishi we qeddini tiklishide ilim-pen, milliy, tarixiy, pelesepewiy, diniy hadisilerdin bashqa yene edebiyat-sennet amillarimu asasliq belgülügüchi rol oynap kelgen.
Insanlarning pelesepe, edebiyat we sennet arqiliq barghanche tekemmullashqan meniwiyitige asasliqi töwendiki birqanche türlük sheyi heqiqiy menisi bilen hayatiy küch beghishlaydu.Shunga buni tonush, igellesh, ishlitishni bilish shexisninglam emes kolliktipning yeni öz nöwitide milletning imonét küchini ashuridu.
1)Maddiy ozuq: Her türlük yaxshi yemeklikler…tamaq, köktat we méwe….qatarliqlar.Ach we yalingach insanlar sennetke kömülüp yashaydu emma uningdin zoqlinalmaydu…
2)Meniwiy ozuq:Her türlük sotsiyal bilimler, diniy hem milliy etiqat, exlaq ve senet…tebiéy güzelliklerdin tagh-deryalar, gül-chéchekler we yultuzlar parlap turghan qarangghuluq qatarliqlar…hayatliq we ölüm heqqidiki pantaziyilik xiyallar…Maddiy ozuqqa toyunmighanlarning sapasi tebéiyi güzellik, edebiyat, pelesepe, diniy réwayet  we sennettin zoqlinalighiche bolghan ariliqta muskul bilen ösümlükning qul qilishigha uchraydu.
3)Téxnologiye we Informatsiyon:Mashina, qatnash, alaqilishish we ishlepchiqirishqa ayit bazis bilimler uningdin bashqa uchurlarni bayqash, uchurlarni igellesh we uchurlarni almashturush…Her türlük mashina, aparat, üsküne we yumshaq détallar edebiyat, pelesepe we sennetning sehriy küchini barghanche béyitip, muskul we ösümlüklerning qul qilishigha uchrighanlargha sennet we edebiyatning lezzitini bexish etidu.
4)Ammiwiy köngül échish we Tenterbiye:Volklor(Xeliq oyunliri)gha, diniy murasimlargha, Edebiyat-sennet kéchiliklirige hem her türlük tenterbiye we beden chéniqturush paaliyetlirige qizghinliq bilen qatnishish….Saghlam beden arqiliq orunlanmighan pelesepe, edebiyat we sennet jeryanliri méyip ademlerning özini téximu kemsitishidek, u sahede herket qilghanlargha bir közge körünmeydighan zulum we iskenje bolup qalidu…Shunga maddiy, meniwiy ozuqlar, texnologiylik ewzellikler, uchur almashturush, her türlük ammiwiy murasimlar, tenterbiye, beden chéniqturush qatarliqlarmu edebiyat-sennet we pelesepining közge körünmeydighan qisimliri bolup…u pütkül kolliktip meniwiyetke baghlanghan shekilde menggülük mewjut bolup turidu.
Edebiyat- Sennettin behirlinish, zoqlinish we hozurlinishni bilgenler köpinche yoqarqi birqanche shertni asasen dégüdek hazirlighan jismaniy we rohiy jehettin saghlam bolghan kishiler bolup kelgen.Jismaniy we rohiy jehettin saghlam bolghan kishiler jemiyetning herketlendürgüchi motori bolup, pütkül tarix ularning sewebi bilen yézilghan, yéziliwatidu we yézilidu.
Edebiyat-sennettin yaxshi beherlinelmeydighanlar maddiy hem meniwiy ozuqluq yétishmigen ademler bolup, ular zamaniwiy téxnilogiye we uchurlardin paydilinip yashawatqandek qilghan bilen yenila muhtajliq we namratliqtin téxiche qutulalmighan bexitsiz kishiler topigha kiridu!
Melum menidin élip éyitqanda bir ademning rohiy we jismaniy jehettin késel yaki saghlam ikenliki, namrat yaki bay ikenligi uning dora yep yémeydighanliqi weyaki pulining köp we azliqi bilen emes, belki uning jismaniy we rohiy jehettiki saghlamliqining derijisi teripidin belgülinidu!
Edebiyat-sennettin zoqlinalighanlar rohiy we jismaniy jehettin saghlam, küchlük, özige ishinidighan, ghayilik we rohluq kishilerdur!
Nafisa qizim siz uniwersititta tebiy pende oquwatqiningizgha rahmen kichik waqtingizdin bashlap edebiyat-sennet we pelesepe jehettin bu kesipning ehli we insanliridek pikir qilip keldingiz.
Siz kichigingizdin tartip biriktürüp kelgen her xil bilimler eslide uniwersitéttiki oqushliringizning utuqluq bolshi üchün qoyulghan hul tashlardur.Bu jehette hemmila adem sizdek taleylik emes.Siz oqush, izdinish we xizmet qilishta özingizde kichikligingizdin bashlap yétilgen tebiéy énirgiyedin paydilansingiz herqandaq qiyinchiliqni yéngip öteleysiz.
Men we apingiz bu heqte sizdin chong ümitlerni kütimiz shundaqla qiliwatqanliringizdin intayin pexirlinimiz! Biz er-hotun ikkimiz kéche-kündüz rabbimizdin sizge dayim rohiy we jismaniy jehettin saghlamliq, bexit we utuq tileymiz!
Hürmet bilen:Dadingiz Küresh Atahandin
28.07.2015 Frankfurt am Main

Kommentar verfassen

Trage deine Daten unten ein oder klicke ein Icon um dich einzuloggen:

WordPress.com-Logo

Du kommentierst mit Deinem WordPress.com-Konto. Abmelden /  Ändern )

Twitter-Bild

Du kommentierst mit Deinem Twitter-Konto. Abmelden /  Ändern )

Facebook-Foto

Du kommentierst mit Deinem Facebook-Konto. Abmelden /  Ändern )

Verbinde mit %s