Ön Türklerin atayurdu konusunda bir çok sav olsa da en çok kabul gören tez Orta Asya’dır. Türkler, Hunlar döneminden itibaren kurdukları devletler ve imparatorluklarla dünyanın bir çok yerine göçmüşler ve çoğu zaman yerel halklar arasında erimişlerdir. Ön Türklerin büyük çoğunluğu, G, J, K, L, N, Q, R gibi çeşitli Y-DNA haplogruplarına sahipti. Bu haplogruplar temelde F haplogrubunun türevleridir. Buna ilave olarak az miktarda C, E, I, O, T gibi haplogruplar da ilk zamanlardan itibaren Türkler arasında yer almaya başlamıştır.
ANADOLU’NUN TÜRK YURDU HALİNE GELMESİ
Anadolu’ya ilk akın yapanlar 395 ve 398 yıllarında Hunlar olmuştur. Hunları takiben, 508 ve 516 tarihlerinde Sabirlerin, Doğu Anadolu başta olmak üzere Anadolu’ya geldikleri Bizans ve İran kaynaklarında geçmektedir. Uzun süre Azerbaycan’ı kontrol altında tutan Hazar Türkleri, 683 ve 686 tarihlerinde, Doğu Anadolu’ya çeşitli akınlar düzenlemiştir. Bizans kaynaklarına göre, Bizans İmparatoru Hazar lakaplı Leo zamanında önemli miktarda Hazar Türkü, Bizans kalelerine yerleştirilmiştir. 530 ve 755 yılları arasında Bulgar Türkleri, Bizans tarafından paralı asker olarak Anadolu’yu korumak üzere Anadolu’nun kilit noktalarına yerleştirilmiştir. 1048 ve 1071 yılları arasında Avrupa’daki Peçenekler, asker olarak Anadolu’da görevlendirilmişlerdir. Miryokefalon savaşı öncesi bir miktar Kuman Batı Anadolu’ya yerleştirildi. Bizans tarafından Anadolu’ya yerleştirilen Bulgarlar, Kumanlar ve Peçeneklerin bir kısmı, Hıristiyanlaştıkları için Rumlar ve yerli halklar arasında erimiştir. Anadolu’ya ilk akınlarını 1016 yılında gerçekleştiren Selçuklular, 1071’den itibaren kalıcı olarak yerleşmeye başlamışlardır. 1220’lerden itibaren Moğol istilasıyla Oğuzlar başta olmak üzere çok sayıda Orta Asyalı Anadolu’ya sıkışmıştır. Sonuç itibariyle 4. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar geçen sürede Anadolu, Türk yurdu haline gelmiştir. 395’ten 1300’lere kadar geçen süre zarfında Türklerin Anadolu genetiğine en az %60 oranında katkıda bulundukları tahmin edilmektedir.
BALKANLARA TÜRK AKINLARI
4. yüzyılda Hunların Avrupa’ya akınlarını, 6. yüzyılda Avar Türkleri izlemiştir. Hunlar ve Avarlar, 4. ve 6. yüzyıllar arasında Fransa ve Kuzey İtalya’ya kadar olan bölgelere çeşitli akınlar düzenlemişlerdir. 7. yüzyılda İdil çevresinde ve Kafkasya ile Karadeniz’in kuzeyinde yaşayan Bulgarların önemli bir kısmı, Balkanları istila etmiş ve bu bölgede Slavlaşana kadar hakimiyetlerini sürdürmüşlerdir. 837’de Onogurlardan Magyar (Macar) boyları İç Avrupa’ya göç ederek o bölgedeki Macar devletinin temellerini atmışlardır. 860’lardan itibaren Balkanları Peçenekler istila etmeye başlamıştır. Peçeneklerin önemli bir kısmının Bizans ile yapılan bazı ittifaklar nedeniyle Balkanlardan Anadolu’ya yerleştikleri de Bizans kaynaklarında geçmektedir. Peçeneklerin önemli bir kısmı Hıristiyanlaştıkları için Anadolu’da Rumlar, Balkanlarda Slavlar ve Yunanlar arasında erimişlerdir. 1050’lerden sonra Uzların Balkanlara girdiği tarihi kayıtlarda geçmektedir. Gagauzların Uzlarla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Uzların ardından 1068’den sonra Kumanlar Balkanlara girmiştir. Kumanların da Bizans tarafından Miryokefalon Savaşı öncesi Ege bölgesine yerleştirildiği Bizans kayıtlarından bilinmektedir. Oğuz Türklerinin ise Balkanlara ilk geçişi 1331 olmakla birlikte 1350’lerden sonra fetih ve iskan faaliyetleri başlamıştır. Osmanlı kayıtlarına göre 1800’lü yıllarda Bulgaristan ve Batı Trakya gibi bölgelerde halkın %50’den fazlasının Müslüman ve Türk olduğu belirtilmektedir. Ancak Bulgar isyanıyla birlikte Türklere katliam yapıldığı kayıtlarda geçmektedir. Balkan savaşlarıyla birlikte bölgedeki Türk varlığı azalmış ve yerini Bulgar ve Yunan halkları almıştır. Tarihsel bağlamda Türklerin Balkan genetiğine önemli miktarda katkıda bulundukları düşünülebilir.
İRAN’DA TÜRKLER
1040 yılında Dandanakan Savaşıyla İran’a Oğuz Türklerinin akınları başlamıştır. Gazneniler, Selçuklular, Kirman Selçukluları, İldenizliler, Salgurlular, Akkoyunlular, Karakoyunlular, Timurlar, Safeviler, Afşarlar ve Kaçarlar gibi Türk toplulukları tarafından 1925 yılına kadar yönetilmiş, daha sonra hakimiyet İngilizler ve Rusların işbirliğiyle Farslara geçmiştir.
Günümüzde 78 milyon nüfusu olan İran’da yaklaşık 30 milyon Azerbaycan Türkü, 4 milyon Kaşkay Türkü ve 2 milyon Türkmen yaşamaktadır. Türklerin İran genetiğine %50 oranında katkıda bulundukları düşünülmektedir.
KAFKASYA’DA TÜRKLER
Kafkasya’da çok eski zamanlardan beri Türklerin varlığı bilinmektedir. Hazarlar döneminde Kafkasya tümüyle Türk hakimiyetinde kalmıştır. Günümüzdeki Kafkasya Türklerinden Balkarların, İdil çevresinde hüküm süren Bulgar Türklerinin soyundan geldiği düşünülmektedir. Karaçay, Nogay ve Kumuk Türkleri de Kuzey ve Kuzeydoğu Kafkasya’nın kadim Türk halklarındandır.
AFGANİSTAN’DA TÜRKLER
Afganistan’da Özbekler, Türkmenler ve Uygurlar önemli sayıdadır. Geçmişte bu bölge, Gazneliler, Selçuklular, Harzemşahlar, Delhi Türk Sultanlığı ve Babürler gibi Türk devletlerinin hakimiyeti altına girmiştir. Afganistan’daki en kalabalık gruplardan Hazaralar ise Dari dili konuşan ancak Türk kökenli olan halklardandır.
PAKİSTAN’DA TÜRKLER
Pakistan’da kurulan Türk devletlerinin sonucunda bölgede yeni bir ordu dili ortaya çıkmıştır. Bu dile Urduca denir. Kelime itibariyle Türkçedeki Ordu kelimesinden türemiştir. Çeşitli halklardan oluşan askerlerin oluşturduğu sonradan olma bir dil olan Urdu dili, Türkçe, Moğolca, Farsça, Sanskritçe, Arapça, Hintçe karışımı bir dildir. Tarih boyunca Ak Hunlar, Gazneliler, Delhi Türk Sultanlığı ve Babürlüler bölgeye hakim olmuştur.
HİNDİSTAN’DA TÜRKLER
11. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Hindistan’ın büyük bir kısmını Türkler yönetmiştir. Gazneli Mahmud’un akınlarını Delhi Türk Sultanlığı hanedanları, onu da Babür İmparatorluğu takip etmiştir.
Proto-Turkic people had various derivatives of Y-DNA haplogroup F such as G1, G2, I, J1, J2, K, L, N, Q, R1a, R1b etc.
ILHAN CENGİZ
www.haplogruplar.com
Resmi daha net görmek için tıklayınız:
http://www.haplogruplar.com/wp-content/uploads/2015/10/on-turkler-proto-turks-map-v1.png