Ailiwi Kélip Chiqishi

Uyghurlarning yaghma qebilisidin, Sultan Seltchuq Bughrahanning ewladi,

Isimi  we Atasining sheripi: Küresh Ümer

Familesi we Texellusi: Atahan

Toluq Ismi: Küresh Ümer Atahan

Tughulghan waqti:24.05.66

Tughulghan yéri: Uyghuristan/Artush

 

Oqush Tarixi

Bashlanghuch Mektep: (01.09.1971-01.07.1975) Uyghuristan/Artushta Oqughan

Ottura mektep:(01.09.1975-01.07.1980) Uyghuristan/Artushta Oqughan

Toluq ottura mektep:(01.09-80-01.09.1982)Uyghuristan/Artush

Aliy Mektep:A:(01.09.1982-01.07.1987) Ürümchi(Uyghuristan  Uniwérsititi, Fililogiye penliri)

                      B:(01.09.1995-01.07.1997) Uyghuristan/Ürümchi (Chet-Til Mektiwi, Éngilizche)

                      C: (01.09.1997-01.09.1998)Uyghuristan/ Ürümchi (Chet til fakultiti, Uyghuristan Uni. Éngiliz til-edebiyati)

                      D :(01.08.2002-01.07.2003)Germaniye/Halle-Saale (Marten Luter Uni Gérman tili-edebiyati)

                      E: (18.09.2006- 18.07.2007) Germaniye/Frankfurt (Frankfurt chet tili inistituti, Gérman tili edebiyati )

Xizmet Tarixi 

Uyghuristan/Artush Oblastliq 1-ottura mektep 😦 01.09.1987- 01.03.1989) Oqutquchi

Uyghuristan Xelq Neshriyati :(01.03.1989-29.12.2002) Muherir

Hüriyet Géziti : (15.03.2003- 13.02.2006) Kommessiyoner

Frankfurter Algemeine Zeitung(31.12.2008-2015 )Kommessiyoner

 

Ijadiyetliri

 

• )Kitap « Bayawan »(Powestlar) , 1995-yili Shijiang Xelq Neshriyati neshri,
• )Kitap « Qara Perishte »(Hékayilar), 1998-yili Xitay merkizi milletler neshriyati neshri,
• )Kitap « Franshiz Kafka  We Uning Ijadiyiti », (Edebiyat nezeriyesi Tetqiqati) “Dunya Edebiyti” Jornilining 1998-yildin 2005-yilighiche bolghan bir qanche sanliri neshri.
• )Kitap « Bisharetname » ( Uyghurlardiki Diniy Étiqat we Démokirattik chüshencheler heqqide tetqiqat), „Tengritagh Akademiyisi“ torturasida neshir qilindi.
• )Kitap „Uyghurlar we Uyghur medeniyiti hadisisi“  Tengritagh Akadémiyisi neshri .
•  )Uningdin bashqa „Memtili efendining hayati we ijadiyiti“, „Bizdiki siyasiy sapa we pissixologiylik ajizliqlar“ „Axbarat yéziqchiliqi heqqide omumiy chüshenche“, „Öz teqdirini özi belgülesh sépi özidin quruq imizge“ we „Uyghuristandiki Ediologiylik meseliler“ge oxshaydighan 150 parchige yéqin ilmiy maqala we 500 parchidin artuq her xil janirdiki edebiy eserler.
• )Kitap  « Xitay  Kitap Qamusi“ning , (1951-1998) Uyghur Bölümi (Uyghuristan Xelq Neshriyati qismi) » Xitayche .

 

Tehrirligen eserleri

 

Tehrirligenliri 100 parchidin artuq kitap, asasliqiliri : 1)Frof. Abdushkur Memtiminning « Merkizi Asiya Tarixi », « Uyghur Islam Medeniyiti », « Sewdaliq Teejüpnamisi » we 2)Frof. Azat Sultanning « Hazirqi Zaman Uyghur Edebiyati » dégen kitapliri.

 Terjime eserliri:

+Dunyagha dangliq edip, hekayichiq sennitining piri, ipadizim edebiyatining pishwasi Yehudiy yazghuchisi Franshiz Kafkaning „Akadémiyege dokilat“, „Yéza Doxturi“, „Köwrük“, „It we Erep“ ,“Chilekke Miniwalghuchi adem“ we „Qanun Derwazisi Aldida“ qatarliq hékayilliri…Gérmanche, Engilische we Xitaychedin.

*Xitaylarning Shangwu Chubenshési neshir qilghan „Nobel Mukapatigha érishken yazghuchilar“dégen kitap. Dunya Edebiyati Jornili neshri.

*Meshhur Rus  yazghuchisi Térgénevning nesirliri, Dunya Edebiyati Jornili neshri  xitaychidin.

* Engilis edebiyating atisi Charlis Dekinis, Rus edebiyating pishwasi  Fyodor Dostoyiveskiyning eserlidin parche Germanchedin.

*Dunya ang éqimi edebiyatining  xanishi Werginiye Volfning eserliridin parchilar Engilizchedin.

Yaxshi Köridighan Kitaplari

 

Injil(Kona we yengi Ehet)

Qurani Kerim(Hedis we tepsirliri)

Sherqiy Türkistan Tarixi (Uyghur yazma yadikarliqi)

Oghuzname (Uyghur yazma yadikarliqi)

Qutatqu Bilig (Uyghur yazma yadikarliqi)

Uyghurlar(Uyghur yazma yadikarliqi)

Uyghur Pelesepe tarixi(Uyghur yazma yadikarliqi)

Türkiy Tillar Diwani (Uyghur yazma yadikarliqi)

Ikki Shahname(Türkiy we Persiy)

Qisesul Enbiya(Uyghur yazma yadikarliqi)

Yaxshi Köridighan Alimlari

Hz. Aristotile

El Farabiy

Ibin Sina

Mahmut Qeshqiriy

Yüsüp Xas Hajip

Jalalidin Rumi

Imanuyel Kant

Artor Shopenxower

Friedrich Nitche

Abdushkur Memtimin

 

Yaxshi Köridighan Edipleri

 

Mirza Heyder Koragan

Nesriddin Rabghuzi

Molla Musa Sayrami

Elshir Nawayi

Memtimin Bughra

Turghun Almas

Fiyoder Dostoyiwiskiy

Charles Dikenis

Fransiz  Kafka

Zunun Qadiri

 

Yaxshi Köridighan Shexisleri

 

Tengriqut Oghuzhan

Alip Ertungga

Batur Tengriqut

Hz.Ibrayim

Hz.Musa

Hz.Isa

Tengriqut Atillahan

Hz.Muhammed

Tengriqut Bilgehan

Saltchuq Bughrahan

Ishlewatqan Yéri : Uyghuristan Kultur Merkizi/Gérmaniye 

 

                                                   *****

 

Anamgha

 

 

Ana, baghrim ana,

Séni ghurur tuydum her yerde,

Shirin söygü qaynimida üzgende,

Mushaqqetning chölliride kezgende,

Hem achchiqtin sewdalardek külgende.

 

Ana, ghururum ana!

Sen bilisen, sen bilisen tenha,

Men kim,néme oylaymen,  isteymen néme,

Xorluq nime, dost nime hem düshmen.

Hemme sözler bar sende emma,

                  Bu sirlarni éytmaysen…

Namertlerdek méni pulgha satmaysen.

 

Hemme sözler bar sende ana,

Söz aldim sendin,

Söz emes,

               eqil üchün köz aldim sendin.

Qanat berding buni kimse bilmeydu,

Ghurur berding, men ölsemmu ölmeydu.

 

Ana, hayatim ana!

Séni ghurur tuydum her yerde.

Qéning bar qénimda,

Tiling bar tilimda,

Izing bar yolumda,

Ehding bar dilimda,

Qanche kezsem millet yolida,

Tuyilidu sanga yéqin kelgendek.

Yénip turisen, bu qarangghu kéchide,

Köz yetküsiz upuqning u chétide.

Hörlüküngni alsam deymen qayturup,

Hem küldürsem kam-kütengni toldurup,

Hasil bolar idi muradim,

                       ____Chriqim ana, yultuzum Ana !

 

12- Pewral 2004  Frankfurt-Gérmaniye

 

 

 

*****

 

Welsipit

 

 

Welsipit yaritilghan ajayip,

Bilmeydu barliqini.

Roli bar bolmisa,

Ikki büyük chaqi bar,

Zenjir we chishliq chaqlardin bashqa.

 

Welsipit yaritilghan ajayip,

Herket qilidu zori bilen pidalning.

Herket qilidu arisida ikki chiraqning,

Waqitning kechkinini bilmeydu,

Kezgini kezgen,

Qeyergidu aldiraydu, bu kéchide.

 

Wélsipit yaritilghan ajayip,

Bilmeydu barliqini,

Herket qilidu xeter ichide,

Qorqmaydu tar yollardin,

Miltiq betlengen yochun qollardin.

Wélsipit yaritilghan ajayip,

Bilmeydu barliqini,

Herket qilidu xeter ichide, qara kéchide,

Ikki chiriqi bolmisa,

Körelmeyti uni héchikim,

Bilelmeyti uni héchikim,

Hem öchmeyti yorutulghan yollar bashqidin.

 

Wélsipit yaritilghan ajayip,

Bilmeydu barliqini,

Roli bar, chaqi bar, chiriqi bar emma,

Herket qilar xeter ichide, qara kéchide,

Kezgini kezgen,

Aldiraydu qeyergidur bilmeydu,

Uxlimaydu, yighlimaydu, külmeydu.

 

09-Pewral 2003  Halle-Saale, Gérmaniye

 

 

 

*****

 

Bir Kishlik Sheher

 

Qatar ketken yultuzlar,

yéqilidu… öchirilidu… qaytidin

 almishidu zamanlar shunchilik biep.

Saet istirilkisi sanchilghan köktin,

saqiydu soghaq tiniqlar,

künler aqidu qandek örkeshlep.

Ah! bu Sheher bir kishlik sheher,

Men, men bar peqet, yürimen tinep.

 

Bilmeymen,

men bilmeymen sewebini yénishlarning,

tamchiymen zerikishlik reqemlirige asma saetning.

Tebessumdin,

Chongqur bir uh tartishni körimen ewzel!

Bilmeymen sewebini…hem bilmigendek,

öchüshini chüsh renglik perishtilerning.

Goya men miqlanghan köke,

Bir közüm yash, yene biride qan,

Qanitimda qip yalingach uxlaydu ejel!

 

Ah! bu Sheher bir kishlik Sheher

Men,men bar peqet, yürimen tinep.

Neqishliner qongur kirpigim  eynek tashlargha.

Ah! bu Sheher bir kishlik sheher,

Shunche sidam,shunche soghaq, önggen bimehel.

Ah!bu Sherher bir kishlik sheher

Men, men bar peqet yürimen tinep__

Tashqa aylanghan,

Pirchen´gi  ishletken qelemni izlep,__ goya esirlep!

 

Unutqandek hemmini, shunche tatliq,

Qanitimda qip yalingach  uxlaydu ejel!

 

17-Oktebir 2002      Frankfurt am/Main-Gérmaniye

 

*****

Wetenge Xitap!

Méhriban anigha oxshaysen weten, miskin dillargha süt  bolghan,

Tajsen taqalghan jeshur milletke,nomuslar hem qanda chayqalghan.

Béghishla jasaret mezlum milletke, Sesken qulluqtin, balayi-betterdin,

Ghururlan xelqimge baq bir ret, yénishlap uyghurda sür dewran!

Lepildisun ejdatlar tughi, parlisun asminingda Oghuzhanning quyashi, 

Yétishtür bügün hem Arislanlarni jengkgahlarda ghururlinip tik turghan.

Yéter bu qulluq, qozghal qul milletning ayaqliri astida ingrap cheylenme,

Lepildisun hüriyet tughi, qénini chach reqiplerning jahaletni qilip gumran! 

Béghishla jasaret mezlum milletke, Sesken qulluqtin, balayi-betterdin,

Yétishtür bügün hem Arislanlarni jengkgahlarda ghururlinip tik turghan.

Yéter bu qulluq, qozghal qul milletning ayaqliri astida ingrap cheylenme, 

Ghururlan xelqimge baq bir ret, yénishlap tengritaghda sür dewran!

06.05.2007 Gérmaniye

 

 

*****

 

Mawzusiz

 

 

Dumilaymiz,

Üzülmeydu, U ateshler biz chachratqan.

Baqqinche ziminning u chétidin,

Öchti dep oylaysen, emma u yalghan!

Tirilidu Oghuzhan,

Yögilidu téxi bizge ming yillar,

Yügireymiz tarixning jenubidin shimali taman.

 

Dumilaymiz,

Üzülmeydu, u ateshler biz chachratqan,

Yögilidu bizge yene talay ming yillar,

Öchti, dep oylaysen, emma u yalghan!

Tirilidu Oghuzhan,

Yügreymiz tarixning jenubidin shimali taman,

Quyash tugh bizge, asman qorighan!

 

16 may 2005    Frankfurt am/Main-Gérmaniye

 

        

 

     *****

 

 

Bir, Ikki, üch…

 (Balilar Shiéri)

 

 

Bir ikki üch, bir ikki üch,

Sewrimiz toshti, Bizning öydin köch!

Wetende yatlar, xelqimiz yighlar,

Bilinglar dostlar, düshmenge biz öch.

 

Bir ikki üch, bir ikki üch,

Anglanglar dostlar, birleshkende küch.

Bizge aram ber, tola yighlatma,

Kelding ketmiding, biz sanga bek öch.

 

Bir ikki üch, bir ikki üch,

Sewrimiz toldi, biz sanga bek öch.

Tola yighlatting, qangqir qaxshatting,

Sewrimiz toldi, bizning öydin köch.

 

Bir ikki üch, bir ikki üch,

Düshmen aldamchi, biz anga bek öch.

Kélinglar dostlar, birleshkende küch,

Sewrimiz toshti, bizning öydin köch!

 

 

12-Dikaber, 2006 Frankfurt-Gérmaniye

 

 

 

*****

 

Poyiz We Alman Qizliri

Almaniyede Poyiz tola,
Poyiz tola chachliridek Alman qizlarning.
Qiz aqidu bu dölette poyizda,
qizlar poyiz, her terepke uchar poyizlar.
Bu qizlarning güzellikidin,
hem poyizning toliliqidin,
Kömülgendek, gül- chéchekke tuyilidu yollar!

Almaniyede poyiz tola,
Poyiz tola chachliridek Alman qizlarning.
Qizlar aqar bu dölette poyizda,
Köriner shunga poyizlarmu qizlardek.
Altun chachlar, zengger közlerdin…
Istigechke néminidur xiyalim,
Béqishimiz yéqin dostlardek, teqdirdashlardek.
Qizlar aqar bu dölette qushlardek,
Béqishimiz tonushlardek,
Tonushmaqni isteymiz,
Her béqishtin bilinidu, alemche bir menalar.
Poyiz ötisher,
Talay pursetler kéler hem kéter.
Ketsimu ger poyizda hemme,
Kételmeymen esirdek birge,
suyuqlinip barar jénimda,
Yürükümge neqishlengen, u shirin Héslar.

Qizlar aqar bu dölette poyizda,
Bu qizlarning güzellikidin, poyizlarning toliliqidin,
Qénimizda aqidu oxshash tiniqlar,
Almishidu nepesler, qoshilidu tuyghular.
Biz bilmeymiz,
Künler öter oqtek ittik, arimizda bir sir bar!
Biz bilmeymiz, zadi bizge némiler kérek?
Chéchilidu yollargha,
Shirin chüshler neqishlengen dez ketken Yürek.

Almaniyede poyiz tola,
Poyiz tola chachliridek Alman qizlarning,
Her tal chachta sheytan bardek sihir bar.
Chachlar yilan, közler zengger oq, téxi men esrar.
Her terepke ötishidu poyizlar,
hem uzap kétidu yéngidin-yéngi sheherlerge.
Nepesler qatnaydu jenup shimalgha,
ashiqlardek uchrishidu issiq tiniqlar.

Qizlar aqar bu dölette poyizda,
körinidu poyizlarmu qizlardek.
Emma kechken her bir poyizda,
héchkim bilmes bir sir bar!
Béqishimiz tonushlardek,
Tonushmaqni isteymiz… bu qandaq istek?
Göshxor qushlardek, choqumanglar qelbimni,
Ah! Alman qizliri, Ah! könglümni utiwalghan poyizlar?!

30.07.2002 Halle-Saale, Gérmaniye

*****

Béketler

 

Béketler sirliq béketler, asiy béketler…

Chachtin tola sen bu sheherde.

Poyiz üni kélidu sendin, men kütken poyizlar kelmeydu emma ay-yillap.

Dadamni izdeymen biketlerning supiliridin,

                                    Uprighan tashlardin, milyonlar méngip izilgen yollardin.

Anamni izdeymen kimlerdur illiq ailisini terik etken bikettiki tumanliq seherlerdin,

kéchilliri aygha qarap olturimen uzaqtin-uzaq, ümit kütüp manga hemra yultuzlardin.

Men poyizni küttüm taqetsiz,

Köz yéshida üzgen yollarda, hijranda kül bolghan xiyallirimda.

Men poyizni küttüm taqetsiz,

Baliliqimdin öchken ormanlarda,

                                yashliqimdin uchqan chöllerde,

                                                              qiranliqimda qurighan topanlarda.

 

Béketler, béketler, béketler….

Dadam kelmise, anam kelmise….sanga…

Kétsem deymen qayitip sanga olturup yashlighimgha, balilighimgha-

Bebeklikimge we bebekliktinmu ilgirki qarangghu hem mewhum bolghan yillirimgha.

 

Béketler, béketler, béketler….

Chachtin tola sen bu sheherde, 

Dadamni keltürsun poyizlar, anamni keltürsun poyizlar…

Dadam kelmise, anam kelmise….

Sunsun supilarning heywisi, izilsun ömridin ghururlanghan tashlarmu,

Tozisun dadam mangmighan, anam mangmighan jehennemge sozulghan bu yollar!

Anamni izdeymen, dadamni izdeymen,

Köz yéshida anam üzgen yollarda, dadamning dunyasida kül bolghan xiyallarda,

Men poyizni küttüm taqetsiz…

Baliliqim öchken ormanlarda, yashliqim uchqan chöllerde, qiranliqim qurighan topanlarda.

 

 

Dadam kelmise, anam kelmise….hey namert béketler

Tughulmighan bolay, hetta yashimighan bolay…

Kötür méni,

                   Qiranliqimgha, yashliqimgha, baliliqimgha,  bebeklikimge,

hetta bebekliktinmu ilgirki talay esirlerge uzanghan qarangghu yillargha.

Kötür méni hey namert biketler,

Öchken ormanlargha, qatqan déngizlargha hem tozighan chöllerge!

Ormandek öchey, déngizdek qatay, chöllerdek tozay atam üchün, aq süt bergen anam üchün,

hey ming yildimu poyiz kelmes namert béketler-

                                                                    asiy poyizlar pétinglar qara yerge,

guwah bolsun armanlarni qangha bulighan Qarangghu Kéchiler!

 

12.09.2003  Halle-Saale/Germaniye

 

 *****

Özlük Monologi

* Men özem bolmighandekla, özemmu elbette men bolalmaydu…bosh wer ular qarisa qarawersun, ilkimizde turup beribir ikkmizni körelmeydu…

 

 *****

Qehrimanlar, Qullar we Saranglar!

*Azap, teshwish, endishe we qorqunch hayatliq, ghurur we wijdan ishidur.

*Azap, teshwish, endishe we qorqunchtin hergiz waysimang, uning üchün rabingizge minglarche teshekkür éyiting we pexirlening.

*****

Kel Méning Jan Süyüm, Chicheklisun Hayatim

Kel Méning Jan Süyüm, Chicheklisun Hayatim, kel…
Etrapni tuman qaplighan bu ettigen,
quyash nurisiz, ademni mes qilidighan hayat shawqunlirigha chömüldüm.
Uyquluqta yörgimechtek birawning yamashqini wujudumgha bilinip,
kéngeydim dunyasigha, cheksiz alemlerige jennetning.
Ah qandek örkeshlep éqiwatqan ippet,
Kel, téximu yéqinlap kel…
Tégsun u isteklerning choghdek issiq téni bir-birige.
Kel, téximu yéqinlap kel…
Quchaqla sunsun u shermi-haya, uchrashsun Mejnun we leyla.
Kel, téximu yéqinlap kel…
Söy qanning renggidiki muhabbetke tunjuqsun,
Bu échirqap turghan jinayetke kömülüp turghan hawayi hewesning bayawini.
Etrapni tuman qaplighan bu ettigen,
tumandek uchup kirding rohimgha, tinichliq keptiridek qanat qaqting, qardek aqarding!
Nepisingni anglap, purap, quchaqlap, söyüp….
Aqardim yene aqardim mesumiyettek…bir baqsam buwaqtek olturimen quchqungda,
bir baqsam yürügüngni nishanlap oq atimen,
bir baqsam xaqandek at salimen söygü deryasigha, muradim üchün kötürüp qilich we qalqan!
Yétim qalghan Ghéripning, közi kör bolghan Mejnunning we ya dastan bolghan Perhatning…Yürikige melhem bol, kel!

Kel Méning Jan Süyüm, Chicheklisun Hayatim, kel…
Ölüm asminida buluttek uchup semerqent almisidek yene nege tashlaysen méni?!
Perhatning qelbini körmigenmiding hey shirinim,
Mejnunning közige baqmighanmiding hey baghri tash Leyli,
Men shu qelib, men shu köz… hey tashtin yaritilip yaramni qanatqan Senem,
U men, men Ghérip, men Mejnun, men Perhat sen üchün özini parchilighan,
Sen üchün otundek qurighan, sen üchün özini köydürüp ashiqliq deshtini yorutqan!
Etrapni tuman qaplighan bu ettigen,
uchup kirding hayatliq penjiremdin, tirnaqliring uruldi yürügümge,
parchilandim eynektek, chéchildim hayat süyidek bir jénimni pichaqlap ming yerdin.
Bilemsen, özemni parchilighan pichaqlar, oqtek uchidu wapadarliq alimini qanghha boyap,
Tizilghan iskilitlirimdin tughulidu tanglar, échilidu etre güller közümdin tökülgen qanda.

Kel Méning Jan Süyüm, Chicheklisun Hayatim, kel…
Aylnip ötimen munglinip, ashiqliq suallirigha jawab bérishtin,
Izlep kétimen qilichimni yalingachlap intiqam meydanigha, ejilini kötürüp reqiplerning.
Hey ján süyüm hayatim chichekligen yar,
Tughulishimning, söküp étilishining qowurghamning,
enjür yaprighida turushumning nashayan, heydilishimning dewzeqlerdin,
ewlat achchiqi chikishlirimning sinariyisini yazghanmiding qelimingni qénimgha chilap?!

Kel Méning Jan Süyüm, Chicheklisun Hayatim, kel…
Etrapni tuman qaplighan bu ettigen,
sen boynumgha siritmaqtek yögeshkende,
men tiniqtek tomurliringda aqqanda, yilandek yamashqanda bilingge,
bash qoyghanda buluttek köksüngge hey jan alghuchi janan,
közlirim körmes, tilim lal, hushum ghayip bolghan an,
Sen méni bihush qilip mamuq yortqanlarda, pey yastuqlarning penjiside qilghanda gumran, Zamanning axirimidi, Sürning chélinidighan saitimidi, qiyametmidi?!

Kel Méning Jan Süyüm, Chicheklisun Hayatim, kel…
Hey men üchün apiride bolghan ejel sherbiti,
Ichtim séni qoghlansammu, ichtim séni yaramdin shuruldap qénim aqsimu,
Hey manga chaplashqan tili bal, qelbi zeher sheytanim
Ichtim séni közlürimni kör qildim, eqlim qachti méni dep sarang,
tilimni lal qildim, ogha boldi ippitim, sanga baghlandim qilghanche hayatni weyran.

Hey pishanemge yézilghan tetür qismetim,
Yazghanmiding bu shorluq qismetimni tashning üstige ming yildimu öchmeydighangha,
Yazghanmiding atmaydighan bu tangni, öchmeydighan bu otni,
Yazghanmiding qurumaydighan bu dertni tuzdek achchiq déngiz süyide yene ming yillap.
Kishnisun jengk éti, titrisun süt uyquda yatqan murat, yéter sen makan bolup tur qelbimge.
Yultuzdek walildap, atesh déngizidek yélinjap, kichidek barghanche kéngiyip,
Séni quchaqlashning, sénde éqishning, sanga chömülüshning, sanga urulushning neyzidek…
Zewqini sürey, otida köyey, süyide aqay, dawinini ashay meshuqluqning kökide chaqnap.

Kel Méning Jan Süyüm, Chicheklisun Hayatim, kel…
Etrapni tuman qaplighan bu ettigen,
quyash nurisiz, ademni mes qilidighan hayat shawqunlirigha chömüldüm.
tilimni lal qildim, ogha boldi ippitim, sanga baghlandim, hayatimni köydürdüm.
Perhatning qelbini körgenmiding hey shirinim,
Mejnunning közige baqqanmiding hey baghri tash Leyli,
Men shu qelib, men shu köz… hey tashtin yaritilip yaramni qanatqan Senem,
sen boynumgha siritmaqtek yögeshkende,
men tiniqtek tomurliringda aqqanda, yilandek yamashqanda bilingge Shirin,
bash qoyghanda buluttek köksüngge hey jan alghuchi jananim Leyli,
közlirim körmes, tilim lal, hushum ghayip bolghan an hey jangha zamin shah Senem,
Sen méni bihush qilip mamuq yortqanlarda, pey yastuqlarning penjiside qilghanda gumran, Zamanning axirimidi, Sürning chélinidighan saitimidi, qiyametmidi?!
Soraqqa, jazagha we jehennem otigha teyyar qushlar rohimda uchqan,
Teyyar kisilishke söygü aldida igilgen boyan, pükülgen bel, chökken tiz,
Teyyar oyulushqa söygü üchün kör bolghan köz, lal bolghan til,
Teyyar sheytanni at qilip chapalmighan eqlim mehkumluqqa,
Teyyar meshuqni dep échilghan gül tozushqa, sulushqa hem chéchekler bu azadliqqa!

Kel Méning Jan Süyüm, Chicheklisun Hayatim, kel…
Hey pishanemge yézilghan tetür qismetim,
Etrapni tuman qaplighan bu ettigen,
Yazghanmiding bu shorluq teqdirimni tashning üstige ming yildimu öchmeydighangha,
Yazghanmiding atmaydighan bu tangni, öchmeydighan bu otni,
Yazghanmiding qurumaydighan bu dertni tuzdek achchiq déngiz süyide yene ming yillap.

Kel Méning Jan Süyüm, Chicheklisun Hayatim, kel…
Etrapni tuman qaplighan bu ettigen,
kéngeydim dunyasigha, cheksiz alemlerige heqiqiy jennetning.
Ah qandek örkeshlep éqiwatqan ippet,
Kel, téximu yéqinlap kel…
Tégsun, chaplansun, kirishsun isteklerning choghdek issiq téni bir-birige.
Kel, téximu yéqinlap kel…
Quchaqla sunsun u shermi-haya shaxliri, uchrashsun qénishsun Kakkuk we Zeynep.
Kel, téximu yéqinlap kel…
Söy alem qanning rengidiki muhabbetke tunjuqsun,
Söy jennetning temini tétisun xata jaydin muhabbetke qoghlanghanlar,
Bu jinayetke kömülüp turghan hawayi hewesning bayawini qaghjirimisun söyüshlerge qaytilap .

11.April 2015 Germaniye

*****

Qara Quyash Logikisi

Yaqturmaymen qéchip bersem qoghlashlirini, yaqturmighandek olturup kétishini yürekke qeder sozulup yatqan tupraqqa uning.
Menmu qachmisam umu qoghlimighan bolsa yaxshi bolatti eslide.
Kashki u yétiwirip yerge pétip ketmigen bolsa.
Kashki men shungghuwérip közdin uchup ketmigen bolsam.
Men özemni we uni mudhish qarangghuluqning penjiside körüp chidiyalmidim.
Ular üchün bolsimu lawildap köyüshüm kérek.
Bilimen ular méning qara renglik nurum we muzdek soghoq küllirimdin alla burun bizar bolghan.
Shundaqtimu, su su bilen aqsun, ot ot bilen köysun,
Shundaqtimu,kök kök bilen qizil qizil bilen nurlansun!
Ulargha aldirap ölümning temini tétitquzmaymen!
Ulargha aldirap her ishtin waz kéchishke ruxset qilmaymen!
Ulargha aldirap, ularning jasaritini öltürüdighan xush xewerlerni yetküzmeymen.
Hey gholghundin méni élip chiqip kétken qutsal roh!
Éyit, jasaret bilen qilche ikkilenmestin éyit.
Ular ularning zindinigha qamalsun…oyghansun… güldürmamadek… chaqmaqtek…!
Kel hey méning qizil qanatliq qisaskarim perishtem,
Bu bash axiri yoq qarangghuluqta ölüktek timtas yatqan betbexitlerni dessep ötüp kéteyli!
Kel hey méning qizil qanatliq qisaskarim perishtem,
Ularni dortutturup qoyup köyüwatqan bughdaylargha,
Chiqip kéteyli yalghan dunyadin,aditimiz boyiche qum déngizi asminidiki yultuzlargha chömüleyli.
Kel hey méning qizil qanatliq qisaskarim perishtem,
Ularni dortturup qoyup asiylarning ayaq astidiki tuzlargha,
Chiqip kéteyli hürlükke yamrap ketken jehennemdin, menggülük kéchilerge mensup bolghan ishret sahillirida quyashning ötkür nurigha qaqlinayli!
Kel hey méning qizil qanatliq qisaskarim perishtem,
Ularni dortutturup qoyup nankorlar téxi körmigen enjürlerge,
Chiqip kéteyli méwesi cheklengen jennetlerdin, tashtin tashqa urulayli, tashqa aylanghan yüreklerde aqayli, öltüreyli qumdek yumshaq rehimdillikni!
Hey gholghundin méni élip chiqip kétken qutsal roh!
Éyit, jasaret bilen qilche ikkilenmestin éyit…
Éyit qandaq uzaqlashtinglar siler terk etken yalghan dunyadin….
Hey gholghundin méni élip chiqip kétken qutsal roh!
Éyit, jasaret bilen qilche ikkilenmestin éyit…
Tügmenning koylisidiki chaqpelektek,
Ularning asminida aylinip xatirjemlik we bexitni qilghiningni qetliam.
Hey gholghundin méni élip chiqip kétken qutsal roh!
Éyit, jasaret bilen qilche ikkilenmestin éyit…
Enjür shaxlirigha yamashqan yilanlardek ulargha qandaq éytilghiningni.
Hey gholghundin méni élip chiqip kétken qutsal roh!
Éyit,jasaret bilen qilche ikkilenmestin éyit…
Éyit qandaq chiqip ketkiningni hürlükke yamrap ketken jehennemlerdin….
Ular échirqisun ölükler déngizidin tuzlargha….
Ular échirqisun ashiqlar deshtidin bughdaylargha…
Ular échirqisun duagüyler xarabiliqidin enjürlerge…
Ular ularning zindinigha qamalsun…Rohlar oyghansun güldürmamadek… adalet chaqnisun chaqmaqlardek…!
*****
01.02.15 Gérmaniye