Tallanghanlar bir esir ilgirila Uyghurlar üchün öz dewlitige baridighan bir yol xeritisi sizip qoyghan! Millitimiz shu yolda méngishni qarar qilghan haman düshmenler jiddiy herketke kélip, u ulughwar pilanini buziwitishke teyyar turudu! Milliy inqilawimiz dayim hemme kishige tonushluq bolup ketken bir tuyuq yolda meghlup bolidu.Bashqilar bizni urushta emes siyasette, jeng meydanida emes, shire üstide yéngip keldi.

Dunyani kontrul qilip turiwatqan bir küch bar, biz hazirghiche ular bilen yüzmu-yüz uchrushup baqmighan bolsaqmu, ular bizni, bizdin yaxshi chüshinidu.Qarangghu kéchide qolimizdin bir tal yingnining yerge chüshüp ketkenligidin eng awal ular xewer tépighliq.Bizning hür we musteqil dewlitimizge baridighan yolni yüz yil awal ular sizip chiqqan.Emma biz kalte pemlikimizdin qanche qétim u yoldin éghip kettuq!Ular bizdin ümidini üzgendin kéyin, uxlisa dewlet chüshigimu kirip chiqmaydighanlarghamu birdin dewlet qurup berdi.

Échinishliq yéri ularning hazir bizni basturushta düshminimizge yardem qiliwatqanliqi! Xelqimizning ularning kütken yéridin chiqishi hazirche bek testek körüniwatidu.Aldimizda ikki yol bar. Biri: özimizningkini burunqidek nadanlarche toghra dep, qirilip tügep kétish, ikkinchisi:Xelqara bilen düshmenleshmestin, birinchi we ikkinchi jahan urushidin kéyin 500 yilliq pilan bilen, pütkül insaniyet teripidin tüzülgen dunyawiy tertipke parallil herket qilish. Undaq bolmay ishlirimiz bu péti kétiwerse yene ronaq tapalmaydu! Chünki hazir méngiwatqan yollirimizning hemmisi biz üchün bir qorqunchluq tozaq! Biz yoq bolup ketmeyli dések, qiliwatqanlirimizni jiddiy közdin kechürüp chiqishimiz lazim!

Bizni shu halgha chüshürüp qoyghanlar dayim qaltis inqilapchi körüngen bir qisim milliy munapiqlar bolup keldi.Bolmisa düshmen herqanche küchüyüp ketken teqdirdimu, bügünki halimiz türkistandiki herqandaq bir xeliqningkidin jiq yaxshi bolatti. Millitimiz parlaq istiqbaligha baridighan yolning belgü we isharetliri, bizge chandurulmay düshmenimiz teripidin özgertiwitilgen bolup,dawamliq ong terepke kétidighan yerde sol terepni körsütiwatidu.Mushundaq nurghunlighan ichkiy we tashqiy seweplerdin azatliq kürishimiz kirse chiqmas tuyuq yolgha yene bir qétim kirip qaldi! Biz uning perqide yoq, bir-birimizni maxtap uchurup yüriwatimiz. Bundaq kétiwerse paydisi düshmenge bolidu we orunsiz bek jiq qan tökülüp kétidu.Waqit, eqil, jan we bayliq qatarliqlarda ziyanning eng chongini tartidighan biz bolup qalimiz.

Men muajirettiki 10 yilliq dawa hayatimda shundaq bir xulasige keldim.Milliy dawagha bolghan hazirliqimiz piship yétilmigen, pilanimiz xam, yolimiz xata bolup, teshkilatlinishimizda jiddiy tüzütüshke tégishlik éghir xataliqlar bar! Bu meselide awam-xeliqte hichqandaq gunah yoq, yenila altundek jiringlap turughluq, emma ishni oylaydighan, pilanlaydighan we bijiridighan yerde qabiliyetsiz, bilimsiz kishiler köp bolghandin bashqa, qolidin ish kelmeydighan, qongigha mingni tepip yüzige tükürsimu xijil bolmay bir olturghan yéride yétiwalidighanlar bar bolup, ular intayin xeterlik we gumanliqtur! (K.Atahan)
*****
01.12.14 Gérmaniye